Thursday, October 11, 2007

Libel and blog

Từ vụ Phương Thanh dọa kiện Cô gái Đồ Long, thử xem về các vụ kiện blogger về tội vu khống ở Mỹ. Tuy ở Mỹ, blog đã xuất hiện từ đầu những năm 2000 và có hàng triệu blogger nhưng số các vụ kiện về tội vu khống tương đối ít, trên trang web medialaw.org liệt kê các vụ này, tớ không đếm nhưng có lẽ vào khoảng trên dưới 100 vụ (ít so với việc người Mỹ rất hay thích kiện và có mật độ luật sư nhiều nhất thế giới). Trong số đó thì chỉ có 4 vụ kiện là các blogger thua kiện. Nhưng trong 4 blog thua kiện ấy thì chỉ có 1 blog là có tính chất blog thực sự, còn 3 blog kia là các website cá nhân. Thử điểm qua bốn vụ này

Vụ thứ nhất: một thẩm phán kiện một nhà hoạt động chính trị vì đã post trên website cá nhân của ông ta là viên thẩm phán nhận tiến hối lộ từ bọn buôn ma túy. Thẩm phán thắng kiện với số tiền bồi thường $50.000.

Vụ thứ hai: Một nhà báo và là blogger kiện một người comment trên blog anh ta và được bồi thường $7.500.

Vụ thứ ba: Một người lập website chống spammer và liệt kê một công ty du lịch là spammer. Công ty này kiện lại chủ website. Tòa phán quyết người kia phải bồi thường $2.5 triệu.

Vụ thứ tư: Một cựu sinh viên Đại học North Dakota đã bị đuổi học năm 1990, lập website cá nhân phê phán trường này và các giáo sư. Cô sinh viên bị đuổi học vì bị kết tội là ve vãn một giáo sư. Nhưng trên website thì cô này lại bảo là giáo sư quấy rối cô ta. Vị giáo sư kiện và thắng kiện với tổng số tiền là $3 triệu.

Không chỉ có kiện nhau trên blog, còn có một số vụ kiện trên các forum. Ví dụ vụ này, hai bà phụ nữ quen nhau ghét nhau nên một bà chửi bà kia “con artist” với “fraud”, “crook” trên một forum cho các bà mẹ (chắc tương tự webtretho). Bà kia kiện ra tòa và được tòa phán quyết bồi thường hơn $11 triệu.

Chú ý là tuy nhiều vụ số tiền bồi thường được phán quyết lên tới hàng triệu đôla nhưng thực tế số tiền phải trả trên cơ sở thỏa thuận hai bên sẽ ít hơn nhiều do không mấy người có khả năng chi trả như thế.

Từ các tiền lệ trên có thể thấy vụ kiện Phương Thanh với Cogaidolong khá là hy hữu. Có thể là lần đầu tiên một blogger sử dụng dịch vụ blog của Yahoo bị kiện?
Tiếp tục đặt ra các tình huống
1. Nếu bài Cogaidolong viết về show diễn của Phương Thanh nhưng lại đăng trên báo thì PT có kiện không? Tôi tin là không, báo chí Việt Nam vốn có truyền thống đăng tin sai sự thật mà chưa thấy báo nào bị ra tòa và phải bồi thường celeb cả.
Nhưng khi CGĐL viết trên blog của mình thì PT lại cảm thấy bị động chạm và kiện. Mà một trong các lý do để kiện lại là vì CGĐL là nhà báo chứ không phải chỉ một người bình thường (không có ý nói nhà báo là không bình thường đâu nhé, hehe). Tức là một nghịch lý: nhà báo viết trên báo-không sao, dân thường viết trên blog-không sao; nhà báo viết trên blog- nguy hiểm, nguy hiểm.

2. Tại sao Phương Thanh lại kiện vì một chuyện cỏn con thế. Đọc bài viết của CGĐL thì thấy viết nhã nhặn, thể hiện quan điểm riêng của mình. Duy có một chi tiết mà PT vin vào đó để kiện là CGĐL viết rằng show của PT mở toang cửa cho khán giả vào- chi tiết đó có thể không chính xác nhưng cũng có thể hoàn toàn là sự nhầm lẫn không hề ác ý. Mà nhầm lẫn thì không thể gọi là bôi nhọ hay vu khống được. Hơn nữa là khi PT phản ứng thì CGĐL đã tháo entry đưa xuống, tức là cũng đã thể hiện một thiện ý rồi. PT làm thế có phải cố đấm ăn xôi không? Có phải là celeb về già giờ muốn dặng hắng đánh tiếng cho thiên hạ nghe thấy?

Tóm lại là kiện cáo thế nào chưa biết nhưng trong ngày hôm nay bạn CGĐL đã tăng lên 500k page views. Hichic, cả hai năm thâm niên blog Yahoo với hơn 700 entry mà mình còn chưa bằng một ngày gặt views của bạn ấy nhờ vụ kiện này. Kiểu này có khi mình cũng phải kiếm celeb nào để cho bạn ấy kiện mình (hoặc là mình kiện bạn ấy).



Update: Đọc bài này trên Thanh Niên có hai ý :
- Thanh Niên muốn dìm Pháp luật TPHCM (mới ra báo ngày cạnh tranh) nên viết "
Một tờ báo lăng-xê blog của Hương Trà". Liệu có chiến tranh giữa các báo không, nếu có thì hay.

- TBT Công An TPHCM chạy làng "Cô Hương Trà không phải là phóng viên và cũng không phải là cộng tác viên của Báo Công an TP.HCM. Bài nào cô Hương Trà gửi tới, chúng tôi thấy phù hợp với tiêu chí của tờ báo thì đăng, vậy thôi".



Lạ nhỉ, không phải phóng viên cÅ©ng không phải cá»™ng tác viên mà vẫn đăng bài đều đặn trên báo. Không biết thế phải định nghÄ©a công việc của bạn Trà là gì? TrÆ°á»›c nay mình cứ tưởng cứ viết báo có bài đăng thì thành cá»™ng tác viên, hichic, hóa ra không phải thế, thế mà thỉnh thoảng mình vẫn thấy tá»± hào là cá»™ng tác viên má»™t bài của tờ ABCXYZ (tính mình giản dá»
‹, cứ nghÄ© tình má»™t đêm cÅ©ng là tình thì cá»™ng tác viên má»™t bài cÅ©ng là cá»™ng tác viên).

Mà nếu đọc blog bạn Trà thấy bạn ấy photo cả giải thưởng trong đó ghi đơn vị là CATPHCM.

26 comments:

  1. Em cho rằng những vụ kiểu như thế này càng cho thấy hệ thống mạng xã hội ảo ở Việt Nam bắt đầu có những bước phát triển thực chất và thông tin cũng bắt đầu tìm ra được những kênh truyền mới để thể hiện tính khách quan (vốn bị đang bị hạn chế) của nó.

    ReplyDelete
  2. Interesting. I am not really into this kind of things. My personal feeling is both PT and hairy girl will lose :))

    ReplyDelete
  3. Có thể ngược lại là cả hai bạn sẽ gain.Bạn Phương Thanh lại được nhắc tới trên các báo lá cải, ảnh chụp của bạn ấy lại được lên báo sau khá lâu. Còn bạn cogaidolong thì riêng hôm nay đã tăng 500.000 page views trong ngày và đang có tới gần 3 triệu views. Sau vụ này có khi bạn đã trở thành blogger Number one của Việt Nam.
    Kể kiện nhau chơi chơi một tý như thế cũng hay.

    ReplyDelete
  4. Who is hairy girl? I think the case does not make any sense. I am a frequent reader of CGDL. Her post about PT is nothing serious, just like a personal comment. Her subsequent entry about PT's actions in life (trying to slap her friend, acting agreesive...) cannot be called "boi nho danh du ca nhan" since she did not cite PT's name and the actions cited are not illegal or morally degrading.

    My conclusion: scandal to make PT's name more popular (this is kinda strange actually since PT's not often associated with this kind of scandal which is actually really common among Vietnamese celebs - why this time? why such a minor thing? there should be a lot of worse situations? For ex, when her close friend was beaten and her mobile harassed, why didn't she sue the culprit - though identity is hidden, she knew who did that?)

    Nonsense as it is, this case is still interesting. Btw, :P, a Linh is so obsessed with celebs' life. Lol.

    ReplyDelete
  5. :)) CGDL = CG day long = hairy girl :P

    ReplyDelete
  6. @Dieu: yeah, I do like gossipping about celebs' lives. Wonder when one day Dieu'll become a celeb ;))
    This post about PT is just a casual and not totally negative comment. Nothing is serious and I really don't understand why she made a fuss about that. I'm sure she will not sue her if Cogaidolong wrote about it in her newspaper. But she sued when seeing it in a blog.

    ReplyDelete
  7. Why would she sue when seeing it in a blog not a paper?

    ReplyDelete
  8. because if it's in a newspaper then she would become cold. It's a power and she could easily be boycotted by media then.

    ReplyDelete
  9. bác muốn câu pv thì bác đăng tải video sex mới nhất của em diễn viên gì đó đóng nhật ký Vàng Anh (mới lộ trên net). Thế là em ý kiện bác tội đăng tải thông tin cá nhân của người khác mà chưa được phép. Thế là tèn tén ten...

    entry có vẻ như bác nghiêng về phía CGDL nhỉ ?

    ReplyDelete
  10. Ặc, cái đoạn update "chạy làng", thật là quá lố bịch!

    ReplyDelete
  11. Tôi cũng đồng ý là nếu CGĐL viết trên báo thì PT sẽ không kiện cổ.

    Lý do: ở VN, cán cân pháp luật giữa tập thể và cá nhân thường nghiêng về phía tập thể. Xác suất thắng kiện của một cá nhân kiện một tổ chức là rất thấp. Nếu CGĐL viết về PT trên báo TT chẳng hạn, PT muốn kiện thì nghiễm nhiên sẽ phải đối đầu với báo TT (tức là một tổ chức, một guồng máy chứ không phải một con người), và nói chung trong trường hợp này cô ta sẽ ở thế bất lợi. Kể cả có thắng kiện, cô ta cũng sẽ mất đi một thứ rất quan trọng: sự ủng hộ của tờ báo mà cô ta thắng kiện trong tương lai.

    Bài học: làm việc gì cũng nên có băng nhóm, có tổ chức ở đằng sau chống lưng cho, không rất dễ bị ăn đòn.

    Dự đoán: vụ kiện này sẽ chả đi đến đâu, đại khái cuối cùng thì cả hai cũng sẽ vui vẻ bắt tay nhau và tất cả đều có lợi: PT và CGĐL đều trở nên nổi tiếng hơn, báo chí cũng có bài để đưa tin, cơ quan pháp luật có thêm chút đỉnh tiền án phí, một số luật sư có cơ hội được bi bô trên báo, độc giả có cơ hội xem tuồng, blog bạn Linh có thêm nhiều entries và tăng được một lượng pageview đáng kể. Thật là một sự kiên tốt lành. Hẹ hẹ. Chỉ tiếc một điều: ở VN chưa có công ty cá cược.

    ReplyDelete
  12. đầu tiên là tui xin nói rõ là tui không có binh cho bạn nào trong hai bạn trà - Chanh hết. Rùi, giờ tui mới vô chuyện.
    Nếu người ngoài nhìn vào vụ kiện cáo này sẽ thấy đúng là PT thiệt là hồ đồ, chuyện nhỏ xíu mà cũng kiện, bài trên blog cũng có nói gì nặng đâu mà kiện. Thế nhưng, nếu như ai có quen biết hai bạn này, hoặc nếu đứng lùi ra xa để nhìn thì sẽ hiểu rằng mọi chuyện không phải đùng một cái là diễn ra mà đều phải có nguồn gốc. Sự mâu thuẫn giữa nhà báo - ca sĩ ở VN luôn có đâu đó nhưng không hiện diện rõ. Quan hệ ca sĩ - phóng viên ở VN rất phức tạp. Hẳn mọi người vào đọc blog của CGDL đều biết gần đây CGĐL có entry dài kỳ tên là Quyền lực của giới truyền thông (hình như đã đổi tựa), cho thấy CGĐL rất ý thức được quyền lực của báo giới. Qua những bài viết này cho thấy rõ ý thức của phóng viên VN nói chung và CGĐL nói riêng về quyền lực của họ là rất lớn. Họ cho rằng, nếu ca sĩ mà hó hé gì là không xong với họ đâu, đừng có đùa. Muốn đưa ai lên, muốn dập ai xuống là chuyện nhỏ.
    Nhiều ca sĩ, diễn viên chỉ vì không làm vui lòng phóng viên - từ chối trả lời phỏng vấn, không đưa phong bì, không mời đi họp báo v.v.. sẽ dễ dàng bị 'ghim' và chỉ cần có một scandal mà PV tìm ra thì dập ngay tức thì. Hồ Ngọc Hà, các người mẫu trong vụ biển nhớ, Yến Vy Đơn Dương là những nạn nhân tiêu biểu của những trò 'đánh hội đồng' của báo chí.
    PT và CGĐL thực tế đã có nhiều va chạm trước nay. CHính vì thế, một lời của CGĐL người ngoài thấy bình thường nhưng với một người có sẵn hiềm khích thì sẽ thấy đó là sự xúc phạm. Người ta nói, tại sao PT nổi tiếng rồi cần gì phải làm như thế. Thế nhưng, chính vì PT nổi tiếng rồi nên PT mới làm chuyện này. Làm sao ca sĩ mới tò te mới nổi dám lên tiếng phản đối phóng viên, bởi như CGĐL tuyên bố 'quyền lực của giới truyền thông' là lớn lắm, đừng đùa mà đụng vào. Phải cỡ ông Hà Dũng quyền thế đại gia mới trị nổi.
    Thế nên PT thì chả cần tiếng tăm gì nữa. PT cũng chẳng phải lấy lại công bằng gì cho mình. Tui nghĩ PT chỉ đơn giản nghĩ rằng, giờ báo chí có dập cô đi nữa, đánh hội đồng đi nữa, cô cũng chả sợ, vì đã lên tới đỉnh rồi, sợ quái gì ai, chả lo mất gì nữa hết.

    Cũng nói thêm là CGĐL viết về Quyền lực giới truyền thông, cuối cùng lại trở thành nạn nhân của cái quyền lực đó chỉ sau một tuần, thì quá sức ironic. "Đồng nghiệp" của cô, TBT của cô quay lưng, đánh hội đồng cô tơi bời trên các báo. Cũng như mấy nạn nhân của báo chí trước giờ, chuyện trong quá khứ sẽ bị lôi ra hết, bao thù oán lâu nay ngấm ngầm nay được dịp đem trút vào. Tui thấy bi kịch cho CGĐL thiệt, nhất là khi đọc bài trả lời phỏng vấn đúng chuẩn các TBT của các báo VN của ông TBT báo Công an: có chuyện xảy ra thì chối bay chối biến đó không phải là PV của toà soạn tui. CGĐL giờ than rằng bây giờ mới thấy bộ mặt thật của bạn bè, đồng nghiệp. Rồi cô cũng kêu gọi bạn bè "nhà báo trung thực, nhà báo tốt" sẽ đứng lên bảo vệ mình. Khổ nỗi trước giờ, báo chí ở mình chỉ có đánh hội đồng chứ có mấy khi bênh vực hội đồng đâu?

    Vụ kiện này, hoá ra lại hay, vì làm vỡ ra bao nhiêu thứ ironic của giới truyền thông nước mình. Hihi, nói như bạn tui hay nói "Xiếc thú mỗi năm một lần, lâu lâu xem cũng khoái"

    ReplyDelete
  13. Đọc blog của CGĐL có đoạn cổ than là nhiều người trong Friend list của cổ, là bạn bè cổ từ ngày cổ mới viết blog mà giờ vùi dập cổ một cách vui sướng trên các báo. Đúng là vừa ironic, mà cũng làm mình hình dung thấy bầy kên kên.
    Nói chung qua những vụ như thế này thì sẽ lại càng thấy nhiều cái lố bịch trong giới báo chí Việt Nam. Chỉ vài ngày mà bạn bè đã trở mặt, TBT thì trả lời như tấu hài, rũ phóng viên như rũ bụi. Giờ cứ đánh nhau cho to là hay nhất. Các báo Việt Nam chắc cũng có nhiều ân oán với nhau, cũng nên nhân các dịp thế này để thanh toán với nhau mới phải đạo.

    ReplyDelete
  14. Một cái ironic nữa của vụ này là bài báo bạn Trà đoạt giải thưởng về cho báo CATP cũng là một bài “đánh” nghệ sĩ, tố cáo ca sĩ cải lương Ngọc Huyền nước mắt giả dối khi hát cho hải ngoại. Trên mặt trận văn hóa thì báo CATP vẫn là chiến sĩ xung kích hàng đầu và bạn Trà chắc hẳn cũng là một tay súng lão luyện trên mặt trận này. Nhưng bạn vừa xoay lưng lĩnh phản đòn từ giới nghệ sĩ thì các đồng đội với bạn đều bỏ rơi bạn, coi bạn như cái gai.
    Cách đây cũng không lâu lắm cũng có vụ phóng viên báo Gia đình xã hội bị các đồng nghiệp ở báo khác và là bạn bè lấy tin trên blog rồi đưa tin không thiện chí, đọc cũng vui.
    Hy vọng vụ tới này sẽ thực sự náo nhiệt, đủ để giải stress cho các bạn du học phương xa.

    ReplyDelete
  15. chả phải ở xa, ở gần cũng thấy nó hài hước. Nói chung, nhộn nhạo thế mà vui!

    ReplyDelete
  16. Chị Trà cũng chỉ là tốt thí thôi, ở trên đang muốn khóa mỏ blogger mà haha.

    ReplyDelete
  17. Tôi đề nghị bạn Linh trong vai trò của một blogger uy tín, có lượng pageview, cần phải tỏ rõ lập trường của bạn là bạn đang ủng hộ chị Lemon hay chị Tea, để chúng tôi còn biết đường mà comment. Chứ không loạng quạng comment linh tinh, rủi bị kiện, bạn lại phủi tay bảo chúng tôi không phải cộng tác viên blog của bạn mà chỉ comment bài nào ăn tiền bài ấy thôi thì tôi thấy tình hình nó éo le lắm.

    ReplyDelete
  18. bạn ơi ... chữ celeb là viết tắt của từ gì vậy .. cho em hỏi nha ... ngốc mấy từ viết tắt lắm ...

    ReplyDelete
  19. Hehe, tọa sơn quan hổ đấu thôi.

    ReplyDelete
  20. @3Anhem: celeb là celebrity, là người nổi tiếng

    ReplyDelete
  21. lấy đây làm trò vui thì hơi bất nhẫn, chẳng phải thế sao?

    tại sao không "think outside of the box" nhỉ? tại sao vụ này không thể chỉ là giới báo chí đánh nhau, và PT chỉ là cái cớ? tại sao không phải là họ muốn dập HT và tìm cách đẩy sôi vụ này lên?

    ReplyDelete
  22. Tại sao lấy đó làm trò vui lại bất nhẫn? Việc chị Trà và chị Chanh đánh nhau có ảnh hưởng gì tới tôi mà tôi phải thương cảm cho chị này hay chị kia?
    Bạn Chrys hãy think outside the box đi. Không phải mình thấy bất nhẫn thì người khác cũng phải cảm thấy bất nhẫn?
    Anyway, việc bạn nói là do báo chí đánh nhau và chị Trà chỉ là con tốt cũng chẳng có gì là think outside the box cả, nó đã được đề cập từ lâu rồi.

    ReplyDelete
  23. một cách cá nhân, em không cho rằng việc khoái chí đứng nhìn người ta bị bạn bè, đồng nghiệp, người quen quay lưng lại "đánh" là có đạo đức. bản thân em cũng là một blogger. em từng có những entry bị blogger khác lôi ra mổ xẻ phán xét một cách sai lệch. dù mức độ của vụ việc dĩ nhiên nhẹ nhàng hơn vụ này, nhưng em cũng đã giận dữ và khó chịu, và phần nào mất đi chút niềm tin hay hứng thú viết blog. võ đoán rằng phải chăng CGDL đang phải trải qua những cảm giác không mấy dễ chịu gì khi nghĩ đến blog? nếu một phần của mình là blog, thì lần này vì nó mà mình bị đau đến thế, có phải là đáng buồn không?

    em nói think outside of the box là vì từ đầu anh tập trung phân tích vào khía cạnh mối quan hệ của 2 nhân vật và thái độ các bên có liên quan. vì không thấy anh phân tích tới khả năng ... Chiến tranh giữa các tờ báo nen em nêu lên ý kiến như vậy thôi.

    vài dòng gửi anh.

    ReplyDelete
  24. Câu hỏi nhỏ: trong tiếng Việt thì từ "bất nhẫn" có nghĩa thế nào nhỉ? Mình không hiểu, có nghĩ chữ nhẫn theo nghĩa nhẫn tâm hay nhẫn nại cũng vẫn không hiểu. Tra từ điển, có chữ nhẫn khác nghĩa là "nói thận trọng", cũng vẫn chưa hiểu.

    Về đoạn "vùi dập cô [Trà] trên báo", tôi cũng không thấy có gì đáng trách họ cả: nếu quả thực những nhà báo đấy suy nghĩ như thế, thì chẳng có lý gì chỉ vì đấy là bạn mình mà không đưa ra ý kiến của mình cả. Bạn bè một bên, công việc (của một nhà báo) ở một bênn chứ. Tất nhiên là thực tế đằng sau thế nào thì cô Trà phải biết rõ rồi.

    ReplyDelete
  25. (tính mình giản dị, cứ nghĩ tình một đêm cũng là tình thì cộng tác viên một bài cũng là cộng tác viên).

    em voi anh ngay tho cu giong nhau ghe.

    ReplyDelete
  26. tôi thấy chuyện này đuối, ý là về lý cũng đuối, về tình cũng đuối, nên lâu lâu báo đăng thấy lãng :)
    dạo này lên mạng đọc tin thôi, báo chỉ dành tin thiu :))

    ReplyDelete