Octavio Paz

Octavio Paz, nhà thơ siêu thực người Mexico nổi tiếng nhất Mỹ Latinh. Thơ của Paz có nhiều yếu tố siêu thực, giàu hình ảnh, triết lý và khá khó hiểu.

Như trong số mấy bài này thì bài Như khi nghe tiếng mưa miên man cảm giác, hình ảnh, âm điệu như tiếng mưa. Hai bài Tình huynh đệ và Coda suy tưởng triết lý. Bài Đường phố siêu thực, gợi nên một cuộc rượt đuổi như trong sách của Kafka.

Như khi nghe tiếng mưa

Octavio Paz

hãy nghe lời anh như khi em nghe tiếng mưa
không chú tâm, không lãng trí,
những nhịp chân nhẹ, những giọt nước tí tách mỏng tanh,
nước là không khí, không khí là thời gian,
ngày đang qua đi,
còn đêm chưa tới,
những hình bóng của sương mù
đang ở góc đường,
những hình bóng của thời gian
đang ở khúc quanh trong khoảng ngừng này,
hãy nghe lời anh như khi em nghe tiếng mưa
không chú tâm lắng nghe, hãy nghe điều anh nói
với mắt mở to từ bên trong, buồn ngủ,
với năm giác quan thức giấc,
trời đang mưa, các nhịp chân nhẹ, tiếng ầm ừ của âm tiết.
không khí và nước, các lời lẽ không trọng lượng:
chúng ta là ai và là ai,
ngày và năm, khoảnh khắc này,
thời gian vô trọng lượng và nỗi buồn nặng nhọc,
hãy nghe lời anh như khi em nghe tiếng mưa,
nhựa đường ẩm ướt đang sáng cháy,
hơi nước bốc lên và tan đi,
đêm gỡ mình và nhìn vào anh,
em là em và thân thể hơi nước của em,
em và khuôn mặt đêm của em,
em và mái tóc em, ánh chớp không vội vã,
em băng ngang qua đường và đi vào vầng trán của anh,
các nhịp chân của nước chẹn ngang mắt anh
hãy nghe lời anh như khi em nghe tiếng mưa,
nhựa đường rực cháy, em ngang qua đường,
chính là sương mù, lãng du trong đêm tối,
chính là đêm, ngủ quên trên giường em,
chính là các làn sóng dâng trào trong hơi thở em,
những ngón tay nước của em làm trán anh ẩm ướt,
những ngón tay lửa của em đốt cháy đôi mắt anh,
những ngón tay không khí của em tách mở hàng mi mắt của thời gian,
mùa xuân của viễn cảnh và phục sinh,
hãy nghe anh như khi em nghe mưa,
năm tháng qua đi, khoảnh khắc trở lại,
em có nghe thấy tiếng bước chân trong gian phòng kế cận?
không phải ở đây, chẳng phải ở kia: chỉ em nghe thấy chúng
vào một thời điểm khác chính là giờ đây,
lắng nghe nhịp chân bước của thời gian,
kẻ phát minh ra các địa điểm không trọng lượng, không nơi chốn,
lắng nghe tiếng mưa chạy trên ban công,
đêm giờ càng giống đêm trong rừng,
ánh chớp náu mình trong cành lá,
một cái vườn hiếu động trôi dạt vào,
bóng tối của em đã che phủ cả trang sách này.

As One Listens To The Rain

Listen to me as one listens to the rain,
not attentive, not distracted,
light footsteps, thin drizzle,
water that is air, air that is time,
the day is still leaving,
the night has yet to arrive,
figurations of mist
at the turn of the corner,
figurations of time
at the bend in this pause,
listen to me as one listens to the rain,
without listening, hear what I say
with eyes open inward, asleep
with all five senses awake,
it's raining, light footsteps, a murmur of syllables,
air and water, words with no weight:
what we are and are,
the days and years, this moment,
weightless time and heavy sorrow,
listen to me as one listens to the rain,
wet asphalt is shining,
steam rises and walks away,
night unfolds and looks at me,
you are you and your body of steam,
you and your face of night,
you and your hair, unhurried lightning,
you cross the street and enter my forehead,
footsteps of water across my eyes,
listen to me as one listens to the rain,
the asphalt's shining, you cross the street,
it is the mist, wandering in the night,
it is the night, asleep in your bed,
it is the surge of waves in your breath,
your fingers of water dampen my forehead,
your fingers of flame burn my eyes,
your fingers of air open eyelids of time,
a spring of visions and resurrections,
listen to me as one listens to the rain,
the years go by, the moments return,
do you hear the footsteps in the next room?
not here, not there: you hear them
in another time that is now,
listen to the footsteps of time,
inventor of places with no weight, nowhere,
listen to the rain running over the terrace,
the night is now more night in the grove,
lightning has nestled among the leaves,
a restless garden adrift-go in,
your shadow covers this page

Tình huynh đê

Tôi là người: tôi chẳng thể sống lâu
và đêm thì mênh mông.
Nhưng tôi nhìn lên trời:
các vì sao viết.
Và tự nhiên, tôi biết:
tôi cũng đã được viết ra,
và vào chính khoảnh khắc này đây
có người nào đang gọi tên tôi.

• Brotherhood Homage to Claudius Ptolemy

I am a man: little do I last
and the night is enormous.
But I look up:
the stars write.
Unknowing I understand:
too am writ
ten,
and at this very moment
someone spells me out.

Đường phố

Đường phố dài và yên lặng
Tôi bước đi trong bóng tối đen.
Tôi trượt và tôi ngã.
Rồi lại đứng lên, và tôi bước đi như trong cảnh mù lòa,
Chân tôi dẫm lên những tảng đá câm lặng, những lá cây khô cứng.
Có ai đó sau lưng tôi cũng dẫm lên, tảng đá, lá cây:
Nếu tôi bước chậm, hắn cũng bước chậm;
Nếu tôi chạy, hắn chạy.
Tôi quay đầu lại: không có ai.

Mọi thứ đều tối tăm, mọi cảnh cửa đều đóng,
Chỉ có bước chân của tôi là biết được có tôi,
Tôi quay đầu và lại quay đầu khi bước chân tới các ngả rẽ
Những ngả rẽ miên man trên con đường tít tắp
Nơi không ai chờ đời, không ai đi theo chân tôi,
Nơi tôi đuổi theo một người
Hắn vấp ngã và đứng dậy
Và khi hắn nhìn thấy tôi, hắn nói: không có ai.

The Street

Here is a long and silent street.
I walk in blackness and I stumble and fall
and rise, and I walk blind, my feet
trampling the silent stones and the dry leaves.
Someone behind me also tramples, stones, leaves:
if I slow down, he slows;
if I run, he runs I turn : nobody.

Everything dark and doorless,
only my steps aware of me,
I turning and turning among these corners
which lead forever to the street
where nobody waits for, nobody follows me,
where I pursue a man who stumbles
and rises and says when he sees me : nobody.

Coda

Có lẽ yêu là học cách
Bước đi trên thế giới này.
Học cách im lặng
Như cây sồi hay cây đoan trong truyện cổ
Học cách nhìn.
Ánh nhìn của em trải ra những hạt giống.
Từ đó mọc thành cây.
Anh nói thành lời
Là vì em rung cành lá.

Coda

= 4) document.write('
Perhaps to love is to learn
to walk through this world.
To learn to be silent
like the oak and the linden of the fable.
To learn to see.
Your glance scattered seeds.
It planted a tree.
I talk
because you shake its leaves.