Có một số bạn có ý kiến cho rằng chính phủ Việt Nam không có khả năng gây sức ép cho Yahoo như chính phủ Trung Quốc. Tớ cho là các bạn lầm to.
Yahoo ở Việt Nam rất mạnh, khác với Trung Quốc, tuy Trung Quốc là thị trường lớn nhưng người dùng Internet Trung Quốc có khá nhiều dịch vụ tương tự Yahoo do các công ty Trung Quốc cung cấp. Ngay YIM cũng không được dùng nhiều ở Trung Quốc so với các dịch vụ messaging và chat khác của Trung Quốc (sao các công ty Việt Nam không làm được điều này nhỉ?). Vì thế thị trường Việt Nam rất quan trọng với Yahoo, nhất là đây lại là một thị trường đang phát triển rất mạnh. Do đó không loại trừ khả năng trong tương lai không xa Yahoo có thể chịu hợp tác với chính phủ Việt Nam nếu bị gây sức ép. Nếu xem trong bảng của Alexa thì Việt Nam là một trong năm khách hàng lớn nhất của Yahoo, xếp thứ 5 toàn cầu (4% tổng số người truy cập toàn cầu) trong khi Trung Quốc chỉ đứng thứ 22 (1,2%).
Về mặt đạo đức kinh doanh, Yahoo cũng thường bị phê phán. Yahoo từng hợp tác với một nước chỉ là khách hàng thứ 22 để bỏ tù người chống đối thì việc họ hợp tác với Việt Nam, một trong năm khách hàng lớn nhất với các mục đích tương tự (xác định nhân thân blogger hay lọc nội dung) là hoàn toàn có thể hiểu được. Nhất là thị trường này đang ngày càng phình to, theo bài báo trên Time mà tớ dẫn link ở post dưới thì tốc độ phát triển thị trường Internet hiện gấp hơn 10 lần Trung Quốc. Hơn nữa, với việc Trung Quốc đã đi trước và thành công trong việc ép Yahoo hợp tác thì việc chính phủ Việt Nam tiếp nối bước sẽ chẳng có gì đáng để ngạc nhiên.
Thế nên bài của bạn Joe tuy chỉ là nói đùa nhưng không phải là không có ý. Với danh hiệu là blog tiếng Việt nhiều người truy cập nhất, bài này hẳn có những tác dụng nhất định với những người dùng dịch vụ của Yahoo. Thế nên không có gì ngạc nhiên là sau bài đó, đại diện công ty Yahoo ở Đông Nam Á đã gọi điện cho bạn Joe để hỏi về nguồn tin của bạn (một cách hết sức nghiêm túc).
Theo như tớ được biết thì trang tìm kiếm hàng đầu ở TQ không là Yahoo hay Google mà là Baidu. TQ với số dân đông- thị trường quảng cáo lớn, Google hay Yahoo, phải uốn mình trước sức ép của TQ, mặc dầu chịu nhiều đả kích từ phía Mỹ nhưng hai anh này vẫn cố đấm ăn xôi.
ReplyDeleteỞ VN thì Yahoo và Google thống lĩnh tìm kiếm mạng. Tớ nghĩ là sau khi TQ đã buộc được Google và Yahoo giúp sức kiểm duyệt mạng thì VN chắc cũng đã có động thái tương tự, nhưng không đủ lực. Kiểm duyệt tìm kiếm còn ở mức độ thấp hơn so với kiểm duyệt blog vì tìm kiếm là cách người ta tiếp cận thông tin, trong khi blog là nơi người ta tạo ra thông tin và phát tán thông tin- tức là cấp độ cao hơn. VN chưa bắt được Yahoo kiếm soát tìm kiếm mạng, thì chưa thể bắt được họ kiểm soát blog. Nếu muốn bắt Yahoo làm theo ý mình, chính phủ VN phải có các động thái doạ nạt cấm đoán sự hoạt động của Yahoo tại VN. Khả năng này rất khó xảy ra vì dù sao VN cũng là một nền kinh tế nhỏ, Yahoo là một đại công ty, sau lưng họ còn có Mỹ, TQ mới chơi nổi, VN làm sao đương cự? Hơn nữa, một trong hai tay sáng lập ra Yahoo là Jerry Yang- người gốc Tàu, VN lại không có anh nào :D
Tớ vẫn giữ nguyên ý kiến là VN chưa đủ sức làm gì Yahoo hay Google. Nếu một ngày VN đủ sức và gây sức ép khiến họ phải uốn mình, thì tớ vỗ tay hoan hô vì điều đó chứng tỏ An Nam Mít mạnh kinh khủng của nó :D
Qua việc đại diện Yahoo ở Đông Nam Á (Đông Nam Á thôi nhé) gọi diện hỏi Joe, có thể suy đoán là phía VN chưa đề cập gì với Yahoo về ý định hợp tác với họ kiểm soát blog. Muốn đề cập này nọ thì phải doạ nạt cấm đoán sự làm ăn của Yahoo ở VN đã. Năm 2006, Yahoo đầu tư 1 tỷ USD để mua lại 40% cổ phần hãng thương mại điện tử Alibaba.com của Trung Quốc, trước đó đã mua hãng phần mềm 3721 của TQ với giá 120 triệu USD. Khi nào ở VN, Yahoo chịu bỏ ra phân nửa các số tiền trên để tiếp cận với các hợp đồng béo bở thì VN mới có thể đưa ra điều kiện cho họ, mới tạo được sức ép lên họ. Còn bây giờ, tay không sao bắt được giặc?
ReplyDeleteEm ko đặt vấn đề là CP VN có hợp tác với YH hay ko? Em cứ cho là họ hợp tác đi, thì quản lý thế nào? Có quá nhiều vấn đề mà với trình độ quản lý của VN mình hiện nay thì.. Đơn cử là bao nhiêu website mà chính phủ cho là "bẩn", thậm chí là "rất bẩn" nhưng cũng có kiểm soát được đâu??? Mà website hoạt động phải chịu nhiều ràng buộc hơn blog trôi nổi rất nhiều :-?
ReplyDeleteViệc gọi lên triệu tập hay bắt giữ có thể tiến hành được nhờ vào nỗ lực kỹ thuật và nghiệp vụ đơn thuần an ninh của phía VN mà không cần tới Yahoo (tuy nhiên khó và tốn công hơn mà thôi). Trong trường hợp này thì không phải phá dễ hơn xây mà là xây dễ hơn phá. Ví dụ bạn gì Lee post lên blog các videos chụp lén công an đánh người tham gia vũ trường NC, thì sau đó phải đóng ngay blog. Tìm bạn Lee không khó, vì trước đó bạn Lee đã có 1 đống friends trong danh sách bạn. Và đống bạn của Lee, không thiếu những người trưng hẳn địa chỉ tên tuổi hình ảnh trên blog, họ lại ít nhiều biết về bạn Lee. Không cần tới biện pháp kỹ thuật mạng, công an chỉ lần theo những người biết bạn Lee là biết ngay bạn ấy là ai.
ReplyDeleteCòn các bạn khác, giả danh TBT Nông Đức Mạnh chẳng hạn, chủ động ẩn danh ngay từ đầu, thì nếu không có sự hợp tác của Yahoo, các bạn VN cũng tìm ra nhưng sẽ tốn rất nhiều công sức và nhân lực. Phá các bạn thì khó, chứ các bạn xây thì dễ vì các bạn chỉ cần bấm chuột copy paste là đâu lại ra đấy ngay.
Blog trở nên bất lợi đối với chính quyền do nó là nơi mà người ta có thể thoải mái tạo ra thông tin và phát tán thông tin, nhất là các thông tin mà người ta đã thấy, đã nghe được đưa lên nhờ các phương tiện kỹ thuật ( máy thu hình, thu âm). Ví dụ vụ biểu tình đòi đất, báo chí không dám lên tiếng để ỉm đi, nhưng có tay nào đấy đi ngang qua, lên blog kể lại, còn kèm cả hình ảnh chụp được.
Việc Yahoo hợp tác để khi cần có thể cung cấp thông tin người dùng cho VN là một sự hy sinh quá lớn cho họ, tớ nghĩ nó sẽ không xảy ra vì VN chưa đủ tầm để họ phải hy sinh.
Vay suggestion cua anh la gi?
ReplyDeleteÝ kiến của anh Linh rất xác đáng,các bạn đó đánh giá quá thấp khả năng của CP VN. Thực ra cái cơ bản là việc đó có đáng để phải làm hay không thôi, hẳn nhiên là sẽ có một số hạn chế về mặt kĩ thuật nhưng số đông mọi người không đủ khả năng tự che dấu indentity của mình hoàn toàn.
ReplyDeleteThêm vài ý.
ReplyDeleteThực ra mà nói thì Yahoo chưa nhảy vào VN, người VN chỉ mới dùng các dịch vụ như chat và blog, trong khi các dịch vụ ăn tiền khác của Yahoo như Autos, Shopping thì dân ta không bén mảng. Việc Yahoo chưa đặt trụ sở tại Việt Nam đủ cho thấy VN chưa nằm trong tầm quan tâm của họ. Cả Đông Nam Á chỉ có một cái trụ sở Yahoo tại Sing phụ trách toàn vùng này. Điều duy nhất mà Yahoo làm đối với VN là cái trang Yahoo tiếng Việt nhưng cũng chỉ là phông ngoài, chứ còn lại vẫn Anh ngữ tuốt. Phải có trụ sở, phải đặt trung tâm nghiên cứu, mua bán này nọ thì họa may ra- những điều này Yahoo đã làm từ lâu ở TQ. Có thể nói trong mắt Yahoo hiện nay, VN vẫn là phọt phẹt, hoa mỹ an ủi hơn thì là với cụm từ "tiềm năng" không biết bao giờ mới khai thác.
Tất nhiên thị trường Việt Nam không thể so sánh với Trung Quốc (mà nước nào có thể so được ở châu Á?) nhưng hiện nay đang là thị trường có sức phát triển cao nhất ở châu Á. Và trong chiến lược đầu tư của mình, các công ty không chỉ tính tới các thị trường đã lớn mà còn tính tới các thị trường đang phát triển nhanh.
ReplyDeleteViệc Yahoo mua Alibaba chỉ nói lên là Yahoo chậm chân ở thị trường Trung Quốc khi thị trường này đã tương đối bão hòa (tất nhiên là còn lâu mới bão hòa hẳn) nên giờ phải mua lại thị phần ở nước này. Ở Việt Nam không có chuyện đó vì trên thực tế Yahoo và Google đã chiếm trọn thị trường ở Việt Nam rồi.
Chuyện Jerry Yang là người gốc nào chẳng nói lên điều gì cả.
Việc uốn mình của Yahoo hay của rất nhiều đại công ty ở các nước đang phát triển là một việc thường xuyên xảy ra. Rất nhiều công ty multinational đã bẻ cong quy định về đạo đức kinh doanh của mình khi hoạt động ở các nước đang phát triển, cái này nếu bạn nào mà làm việc lâu năm ở các công ty đa quốc gia là có thể thấy được- theo khẩu hiệu là sống ở Rome, làm như người Rome. Việc bẻ cong chuẩn mực đạo đức kinh doanh đó xảy ra ở hầu hết các nước đang phát triển, nhất là ở các nước có tệ tham nhũng hoành hành, chứ không cứ lại phải ở một thị trường thật lớn. Thế nên cũng không thể lạc quan quá vào việc này.
Trên thực tế sau khi Yahoo hợp tác với chính quyền Trung Quốc, hãng này chịu một số chỉ trích từ một số nhóm ở các nước phát triển nhưng cũng chẳng hề hấn gì. Thiệt hại không có mà lợi ích lại tốt thì dại gì mà không làm.
Tớ không nói là Yahoo đang có kế hoạch hợp tác với chính phủ VN để kiểm duyệt Internet mà muốn nói đây hoàn toàn là một phương án khả thi. Trước hết, nếu như chính phủ Việt Nam quyết định tăng cường kiểm duyệt blog (nhất là sau vụ việc mạo danh Thủ tướng vừa qua) thì chắc chắn họ sẽ yêu cầu sự hỗ trợ từ Yahoo. Câu trả lời của Yahoo thế nào thì chúng ta chưa thể biết, nó còn phụ thuộc vào sự thương lượng và mặc cả giữa hai bên (chứ không phải là chỉ có ép nhau).
Tuy nhiên việc kiểm duyệt blog hay kiểm duyệt tìm kiếm vẫn đang là vấn đề nhạy cảm nên có thể trong thời gian trước mắt sẽ chưa có việc gì. Nhưng rõ ràng đã có các động tác thử nắn gân, thử phản ứng của dư luận qua các phát biểu của Bộ Văn hóa, Bộ Công an và trên báo chí đợt vừa qua. Thậm chí cách đây mấy hôm còn có cả Hội thảo về Quản lý blog. Tất cả những việc đó cho thấy các nhà quản lý văn hóa (trong đó có cả công an văn hóa, tất nhiên) đang rất quan tâm tới vấn đề này. Còn việc họ sẽ làm gì, ở mức độ nào thì chưa biết, tất cả còn ở phía trước, chúng ta cứ chờ xem sao. Nhưng nếu vài tháng nữa mà có người bị bắt vì viết bài trên blog bêu xấu chế độ hay tung tin thất thiệt thì chắc chắn là tớ cũng sẽ không ngạc nhiên đâu.
Ở VN thì chắc là ko có chuyện "thiệt hại không có mà lợi ích tốt". Khi thông tư 5h vừa được thực hiện, các nhà phát hành game VN đều kêu trời vì rất rất nhiều người chơi chuyển sang chơi các server quốc tế(tớ cũng là một trong số đó), đến khi một số "lỗi" của hệ thống tính giờ (được phát tán qua đường truyền miệng, do ai tạo ra thì ai cũng biết :D)xuất hiện thì mọi việc mới bình thường trở lại.
ReplyDeleteKhông phải vài tháng nữa mà hiện đã có ví dụ về việc bị triệu tập sau khi post bài "ảnh hưởng đến an ninh quốc gia" http://blog.360.yahoo.com/blog-B6dpT0o5dK4vLLmbVHuHTIogWDRT21w-?cq=1&l=11&u=15&mx=269&lmt=5
ReplyDeleteEm nghĩ sắp tới việc quản lí sẽ siết chặt là quá rõ ràng.
Cái thứ hạng số 5 đó còn có thể có nhiều cách diễn giải ngược lại:
ReplyDelete1. Với dân số chỉ như thế mà đã dùng Yahoo! đến như thế thì chứng tỏ còn lại ít tiềm năng hơn là tiềm năng ở Trung Quốc.
2. Nước hạng 22 như TQ mới có gan đóng cửa Yahoo! mà không sợ dân nó giận (như TQ đã khoá cửa flickr hồi tháng 6 để dân khỏi vào xem hình Thiên An Môn). Nước VN có doạ firewall thằng Yahoo! thì hỏi có nó có sợ ko? Nó có tin là VN dám làm ko?
3. Mà VN có làm thì nó có mất gì ko? User của Yahoo! chỉ tốn tiền cho Yahoo! chứ chưa chắc đã mang lại $$$ cho Yahoo! Nhiều hợp đồng quảng cáo online hiện nay chỉ đếm số hit & click-through với IP ở Mỹ (hay nói chung là ở những nước cụ thể có ghi trong hợp đồng).