Tuesday, January 17, 2006

Đạo Hồi ở Việt Nam

1. Canon D

2. Mo den Hoi giao lon nhat Viet Nam

Việt Nam có một cộng đồng đạo Hồi trên 80.000 ngàn người, chủ yếu sinh sống ở các tỉnh miền Nam

Tổng cộng có 63 thánh đường Hồi giáo trên toàn quốc Việt Nam, trong đó có 26 ở An Giang và 16 ở TP. HCM.

11 comments:

  1. This is one of the songs that I realy really like and I once told myself I will play piano this song at my own wedding. Btw, there are about more than 20 versions of Canon in D major.

    ReplyDelete
  2. VN bay gio chac chi con thieu moi Judaism thoi nhi? Hoi truoc em cung dinh xung phong ca?i da.o, nhung thay bon no' ca('t cie^'c, em so*. dau la('m nen khong dám làm nua! ;)

    Btw, Muslims o VN toan la nguoi Cha(m, vi hoi xua ho. cha.y sang Cambodia nen convert tu Hindu sang Muslim, nhung chac sau ho^`i Khmer thi la.i cha.y ve VN. O ngoai Bac tuy chang co' may nguoi theo Islam dau, nhung ma có caí temple to tuong o vi. trí da(ç di.a o khu pho co^?. Có khi Bin Laden dang tro^'n trong dó c~ung ne^n.

    ReplyDelete
  3. Cat ciec la chi cho tre em thoi, chu nguoi lon ca?i sang dao ay dau co ca^`n cat nhi. Voi lai, nguoi ta bao cat nhu the la co loi cho suc khoe va tam sinh ly day, Tra^u dung ngai :D.

    Muslim dung la chi o nguoi Cham, co hai nha'nh la Cham Bani (Islam co^?) va Cham Islam, nhung nguoi Cham da cai sang dao Islam tu khi ho con la mot quoc gia doc lap do cac thuong gia Arap truyen dao, chu khong phai ho chay sang Cambodia roi moi chuyen sang Muslim va sau do lai chay lai VN.
    Ma xem dinh nghia ve nguoi Cham o Cambodia thi chi thay bon Tay chu giai la Muslim minority.

    ReplyDelete
  4. Công nhan có wiki có khác, viet hay quá! Em bao nay, anh vu*'t cái Cham Balamon di dau ma bao la chi co' 2 nhánh? Vo*'i ca?, mac du hoi xua co tiep xuc voi thuong gia Arab that, nhung ma convert dau có de nhu* em bay gio--cat xoe.t 1 cái la` xong.

    Bo.n Cham Muslim hoi truoc chi là thu*' da^n da^`u duong xó cho*. thoi, ma~i den khi nhà Tran dánh xuong phia Nam, bon no cha.y ta'n loa.n het sang Cambodia. (Chac la ethnic cleansing dau tien duoc ghi trong su sach VN). Luc do thi ra('n ma^'t da^`u, muon ca?i sang da.o gì ma chang duoc. ;) Ca?i da.o Islam la vi Cham có ho. ha`ng voi dan Malay. Chính vi the, Cham o Cambodia la nguoi theo dao Hoi, va dung la minority that. Hoi Khmer Do? bi. giet nhieu qua nen ro^`ng ra('n kéo ve VN ma.

    ReplyDelete
  5. O, ai bao can toi Wiki moi viet duoc, hehe. Ma cai wiki, nhu to*' nho*', thi phan ve Cha`m cung so* sai lam. Van con mot it dan Cham theo An Do giao nhung rat thieu so o VN. Convert day la qua trinh may tram nam va tu tu day chu. Dan Cham Bani la cai sang dao Hoi truoc, do cac thuong gia Arap truyen dao va song o vung Nam Trung Bo.

    Dan Cham Islam ca?i muon hon, va song o vung Tay Nam Bo giap bien gioi voi Cambodia va o Cambodia. Thuc ra bay gio dan Cham da so la o Cambodia va o day ho cung dong hoa voi nguoi Hoi giao co goc Malai o Cambodia. Noi chung dan Cham o Cambodia co dia vi tuong doi trong xa hoi, va ho thuong duoc cac ong vua Khmer uu dai do pham chat warrior cua ho (co le vi nguoi Cham theo dao Islam trong khi nguoi Khmer theo dao Phat nen nga.i chien tranh va doi dau hon). Ngay vien tuong chi huy luc luong FUNDRO ngay truoc cung la nguoi Cham Cambodia va la tuong can ve cua Sihanouc.

    Hoi Khmer do dung la dan Cham o Cambodia bi giet rat nhieu chu yeu vi ho su`ng dao nen khong chiu bo? to^n gia'o. Nhung hien nay nguoi Cham van kha nhieu o Cambodia.

    Tom lai, nguoi Cham ngay nay o VN it vi`
    1. Dong hoa voi nguoi Viet o Nam Trung Bo va phai mang ho Viet,roi dan dan danh mat cai Identity Cham.
    2. Chay sang Cambodia va xuong vung dong bang song Cuu Long va dong hoa voi thieu so nguoi Malai o Cambodia, cai sang dao Hoi giao Islam va duy tri nhu mot sac dan thieu so quan trong o Cambodia..
    3. Chay len Tay Nguyen va dong hoa voi dan Thu*o*.ng o day.
    Ket qua la con chau Che Bong Nga kie^.t hie^.t thua nao den gio chi con vai anh nhu anh ca sy Che^'Linh.

    ReplyDelete
  6. Em thay chua chinh xac lam. Dan Cham theo dao Hindu dau tien, cha? chia Bani hay Balamon gi ca. Chi? khi có contacts voi Arab merchants thi moi co dòng Bani. Ma` nói Bani cung khac biet so voi cac dong Islam chi'nh thong kahc, va Bani chi co the characteristic cho nguoi Cham thoi vi ho. bi anh huong ca Hinduism (their first religion) va yeu to van hoa cua nguoi Cham. Co`n thi` em van nghi~ la Cham Bani lo*'n ma.nh duoc nhu vay la do hoi nha Tran dánh xuong phia Nam va dan Cham phai chay sang Cambodia. Chu co`n yeu to convert tu tu thi den do*ì nao moi xong, nhat la.i la tang lop quy' xo*` to^.c o Cham thi khong bao gio convert sang Islam roi.

    Cai thu 2 la nguoi Cham khong có vi tri' tuong doi nao trong xa hoi Khmer ca? O*? Cambodia thi nha^'t Chinese, sau dó moi tính den dan Khmer va dan Viet. Dan Khmer thi la do^ng nhat ma theo da.o Theravada Buddhism, da.o na`y so voi cac do`ng Buddhism khac thi hieu chien ho*n nhieu. Hoi Khmer Do? bo.n no'cha? co'cái tro`ra.ch bu.ng moi gan ruot la theo hi`nh thu*ç te^' goddess cua bon no' do' thoi. But that's beside the point. Co nhieu bang chu*'ng cho thay la dan Cham bi. marginalized o*? Cambodia. Thu nhat, bon nay toan song o cac vung quanh do thi, khong có integrate nhieu. Thu hai, la cái maù sac quan aó bo.n no'la black co lien quan den ta^m linh huyen bi' (cai nay em khong nho*' ro la customes hay la vu`ng bon ho. song duoc mo^ ta? la` dark. Either one of them, bao gio ranh rang em check sau). Nhung quan trong nhat la cai thu 3, gái Khmer rat tin bói toa'n o cho nguoi Cham. Nhieu khi ho. la(.n lo^.i sang khu cua nguoi Cha(m de xem bói. Cái na`y lien quan den "liminality" la hi`nh thu*ç empower cu?a marginalized group (nói ra daì do`ng, nhung ma có the draw correlation to*í Gypsies o*? Dong Au, hay la le^n do^`ng o Vietnam, hijras o An Do, berdaches o*? Native American. Toa`n la`ho^.i gio?i bói toa'n ca?).

    ReplyDelete
  7. 1. Dan Cham theo dao Hindu dau tien, cha? chia Bani hay Balamon gi ca

    Cau nay thi khong an nhap gi ca,vi to co bao la Bani la 1 nhanh cua Hindu bao gio dau. Con tat nhien la dan Cham theo dao Hindu dau tien. Bani la ve sau cai sang dao Hoi nhung con nhieu anh huong cua Hindu giao.

    2. Noi Theravada Buddhism (Phat giao Tieu thua) la hieu chien hon cac dong khac (Ddai thua?) thi cung hoi bi vo~ doan vi chang co dao Phat nao khuyen khich chien tranh ca. Mot so nghien cuu ve Cambodia giai thich nhieu hanh vi hung bao cua nguoi Khmer do ho. luon co gang tranh cac xung dot va giau su tuc gian trong long, nen khong duoc giai toa va khi no giai toa thi se rat kinh khung (vi du cac hanh vi diet chung, thai do cua ho voi nguoi Viet...). Tat nhien cung chi la mot cach giai thich nhung to doc vai quyen ve Cambodia deu thay noi theo cach nay (vi du quyen Polpot- A political Biography, hay hoi ky'A Cambodian Odyssey cua mot nguoi ty nan).

    Con chuyen nguoi Khmer tin boi toan cua nguoi Cham cung ko noi len duoc gi ca. Ngay nguoi Viet cung rat tin va rat so*. ve huyen thoai cac ong thay chua Khmer o Nam bo ngay xua, tin rang ho co nhung quyen nang dang so nao do (bua` chu' cua cac tha^`y Mie^n).

    Tat nhien vi tri cua nguoi Cham ve mat kinh te khong the bang nguoi Hoa va nguoi Viet do nguoi Hoa va Viet gioi buon ban hon nhung vi the chi'nh tri cua ho khong he nho o Cambodia, tham chi dong vai tro quan trong hon nguoi Hoa va nguoi Viet. Neu doc lich su Cambodia (vi du cuon A History of Cambodia cua David Chandler) thi se thay cac chien binh Cham duoc ca vua Khmer va Pha'p ve va~n va danh gia cao, ho cung dong vai tro quan trong trong viec lat vua nay, dung vua khac len....

    ReplyDelete
  8. Anh bao cha có dao Phat nao khuyen khich chien tranh thi cung ... vo doan not. :P Ethnic cleansing deu xay ra o China, Vietnam, hay Cambodia. Tat ca deu bi anh huong cua Maoism va cultural revolution. The nhung tai sao o Cambodia thi no' escalated to a nationwide genocide for decades?

    Tat nhien la co nhieu factors de giai thich. Nhung trong the set of crucial factors thi có yeu to religion. O VN chang han, thi Buddhism con bi. nhieu anh huong cua Confucianism. Nhung o Cambodia thi genocide duoc glorified. Pol Pot tu coi mi`nh la Angka leader va la` su* who reached the third-level (ma` tren thuc te, khong mot nguoi Cambodian nao biet nguoi dung da(`ng sau revolution cho ma~i toi khi 70s. Pol Pot khong he lo^. ma(.t, vua mà! Hehehe). Diem thu*' hai la notion of karma trong Theravada. Nguoi Khmer rat sùng da.o, va trong cuoc song hang ngay thi tin vao karma. Tai sao ordinary people during Khmer Rounge lai co the de dang mo^? bu.ng, moi gan ho. hang, ruot thit, nguoi cu`ng la`ng xo'm? Ho. tin la ai lam bad karma thi phai pay off. Va tai sao cach thu*'c execution la.i man ro*. den vay? Bon na`y co`n a(n gan nguoi, hay la` do'ng dinh nguoi vaò cu*?a nha` roi mo^? bu.ng (day la mot hinh thuc offering cho goddess nao thi em quen ten).

    Anyway, so* so* qua nhu the de thay la Theravada la 1 cong cu. da(ç lu*.c trong propaganda cua Khmer Do? Nhung tai lieu nay chu yeu em collect tu*` nhung quyen saçh cua Ben Kiernan la historian nghien cuu ve genocide studies. Ong nay la director cua Cambodian Genocide Project o Yale. Anh google 1 phát la ra vo^ kho^'i sách vo*? Anyway, cái karma cuñg có ma(.t tiçh cu*.c trong reconcilation ma outsiders khó co' the hieu no^?i. Bay gio bo.n la`m cho Khmer Do? tu*` ru*`ng rú tro ve, va hau het duoc free from guilt. Nhieu nguoi quan niem rang bon nay lam bad karma, da pay off bang cach chui lui trong rung xa gia dinh. Int'l community thi la.i muon dem bo.n nay ra xu*? Em nho hoi truoc có di 1 caí conference ve reconcilation, va mot so tai lieu ho. show thi bo.n Khmer cu*' mo*? mo^`m la` karma. :D

    Viec nguoi Viet tin vao bua phep cua Khmer cung dúng thoi, cu?ng co^' gia? thuyet la groups naò bi. marginalized thi se gain power qua viec buà phép, bói toa'n. ;)

    Con viec nguoi Cham thi em thay duoc tro.ng du.ng lam tuong, tai vi tu xua den nay nguoi ta van cho rang quan man di mo.i ro*. thuong hieu chien, da'nh nhau kho?e. Do.c den day em nho*' to*í vu. Khong Minh thu phu.c Ma.nh Ho.ach quá! Ma cái vu. xem xe't social hierarchy thi phai nhin vao how they interact, chu*' xe't mot vai ca' nhan tieu bieu roi noi la nguoi Cha(m có vi. trí cao thi` chua chính xaç. Hoi Khmer Do?, bo.n Cha(m toa`n bi. ba('t an thi.t lo*.n het, ma vi nguoi Cham voi nguoi Viet gan giong nhau (bo.n Khu*.a thi tra('ng tre?o roi), nen bo.n Khmer cu*' giet tuo^'t.

    ReplyDelete
  9. Cai viec giet nguoi ma offering cho goddess thi la o An Do co mot giao phai (sect) tho nu*~ than Kali (nu than cua dem toi, a^m ti) chuyen mon don duong khach qua duong, roi lam thit ho. Bon nay binh thuong co the lam xa~ truong, canh sat, giao vien, cuop duong... nhung chung lam the la vi ly do ton giao (ben canh ca ly do vat chat la cuop cua). Nguoi Anh mai ve sau moi xu ly duoc. Con o Cambodia lam gi co chuyen do.

    Chu Tra^u khong biet da doc cuon nao Phat giao Tieu thua chua ma dam noi la Phat giao Tieu thua khuyen khich chien tranh, giet nguoi hay diet chung :(. Neu nhu trong kinh sach cua dao Thien chua va dao Hoi co the tim ra nhung quote keu goi chien tranh va tieu diet bon infidels thi trong dao Phat khong he co chuyen nay.

    Noi chung viec tim nguyen nhan ly giai nan diet chung o Cambodia noi rieng la mot van de khong don gian va khong the co mot cau tra loi nao hoan toan dung. Co nhieu ly do: brainwashed, rural-urban conflicts, American bombing (ly do nay duoc ong Shawcross coi la chu yeu trong cuon Sideshow)... Trong cuon Black book of communism thi mot ly do khac duoc cac tac gia neu ra (ben canh ly do Khmer Rouge la communist) la chinh o niem tin vao Karma da khien cho nguoi Khmer binh thuong cam chi.u so phan, coi do la karma xau va khong dau tranh chong lai no. Trong cuon hoi ky A Cambodian Odyssey cua ong Ngor do'ng phim The Killing Field, ong nay cung cho rang nhu vay va co neu ra vi du ve viec may nghin nguoi bi bat lam viec kho sai, co the bi giet bat cu luc nao, trong khi chi co vai ten Angkar co su'ng dung theo doi nhung cung khong ai dam lam gi.

    Them nua, cai ong Ben Kiernan ay tuy la hoc gia nghien cuu kha lau ve Khmer ddo? nhung cung bi mang tieng la kha' bias cho che do nay va tung bi coi la Khmer Rouge apologist. Ngoai doc sach cua ong nay thi to thay de hieu hon ve Cambodian genocide cung nen tham khao them sach cua David Chandler, Shawcross va Nayan Chanda, tham khao them mot so hoi ky cua nguoi trong cuoc.
    Ah, ma them la nguoi Khu*a. o Cambodia tuy trang treo nhung cung bi giet nhieu khong kem nguoi Viet (it trang treo hon mot teo), nguoi Cham (cang it trang treo) :D.

    Con viec giet nguoi an tim gan thi tuy kinh khung va pho bien o Cambodia that nhung cung khong phai hiem o nhung noi khac, vi du nhu da tung xay ra o Trung Quoc trong Cach mang Van hoa, nhat la o ti?nh Quang Tay anh em.

    ReplyDelete
  10. Ah ! Xin chào ! Xin là làm quen được không ???

    ReplyDelete
  11. ack ack, Hoa sợ nhất là người hồi giáo, cực đoan kh chịu đc

    ReplyDelete