Sunday, June 17, 2007

Entry for June 17, 2007

Trên blog của Trang Hạ có bài về việc mua bao cao su ở Việt Nam. Hình như ở Việt Nam bao cao su chỉ mua được ở hiệu thuốc chứ không có trong siêu thị? Mua ở hiệu thuốc ở Việt Nam thì có cái bất tiện là sẽ phải hỏi người bán hàng chứ không tự chọn rồi mang ra quầy tính tiền được. Kể ra bác nào giờ mở hiệu thuốc bán một số thứ thuốc và dụng cụ y học (như bao cao su) tự chọn có thể cũng là một ý tưởng kinh doanh tốt.

Lan man sang chuyện phá thai, thử Google về số liệu phá thai trên thế giới nhưng không tìm được số liệu nào đáng tin cậy từ các cơ quan chuyên trách y tế. Không biết trên WHO hay UNICEF có thông tin không. Cũng có thể là kỹ năng google của mình kém, bạn nào có số liệu tốt hơn thì chỉ cho tớ nhé.

Trên trang này, thì cứ 100 ca mang thai ở Việt Nam thì có 37 ca kết thúc bằng nạo phá thai. Tỷ lệ này được gọi là abortion ratio (còn một tỷ lệ khác gọi là abortion rate sẽ nói sau). Với tỷ lệ này thì Việt Nam đứng thứ 12 trên thế giới về tỷ lệ nạo phá thai và đứng đầu châu Á. Theo một số liệu năm 1996 thì tỷ lệ này ở Việt Nam là 43%. Tỷ lệ này trên toàn thế giới vào năm 1995 là 25%.

Đáng chú ý là những nước đầu bảng trong danh sách này hầu hết là các nước thuộc khối XHCN cũ (transition countries). Có thể có ba nguyên nhân chính: thứ nhất là do sự tồn tại của nhà nước secular XHCN bài trừ tôn giáo khiến sức chống đối tôn giáo với việc nạo phá thai yếu ớt. Do sức ép nhân mãn thời đó, nhiều nhà nước rất khuyến khích việc hạn chế sinh đẻ (ví dụ Việt Nam, Trung Quốc giới hạn số con mỗi gia đình được phép sinh) nhưng lại không tạo ra khả năng tiếp cận đầy đủ các biện pháp tránh thai. Kết quả là hiện tượng nạo phá thai trở nên phổ biến. Thứ hai là do khả năng tiếp cận các phương tiện phòng tránh thai ở các nước này cho tới nay vẫn rất hạn chế. Thứ ba là do nền kinh tế mở cửa, sự tiếp thu các giá trị phương Tây như sự thoáng hơn trong quan hệ tình dục và sự nới lỏng triệt để các quy định về nạo phá thai. Trong cuốn Freakonomics, tác giả Steven Lewitt cũng nêu ra trường hợp tăng vọt tỷ lệ nạo phá thai sau thời cộng sản của Romania dù ông quan tâm tới khía cạnh khác của phá thai là khả năng giảm tỷ lệ tội phạm. Kết quả là trong 20 nước đứng đầu về tỷ lệ phá thai thì 15 nước là thuộc khối XHCN trước đây, 5 nước còn lại đều là các lãnh thổ nhỏ, các hòn đảo mà dân cư đa phần là thổ dân.

Theo một nguồn số liệu khác cũ hơn cập nhật khoảng 1996 và căn cứ vào tỷ lệ phá thai trên 1000 phụ nữ thì tỷ lệ ở Việt Nam là 83/1000 (tỷ lệ này gọi là abortion rate), cao nhất thế giới. Như vậy ở Việt Nam thì cứ 100 người phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ từ 15-44 thì sẽ có 8 người đã từng nạo phá thai.

Theo Vnexpress thì “Mỗi năm Việt Nam có khoảng 1,4 triệu ca nạo phá thai, trong đó 500 ngàn ca ở tuổi vị thành niên, 25% số ca chưa lập gia đình và 20% ca nạo phá thai khi còn ở tuổi vị thành niên.”. Nếu so với khoảng 46 triệu ca nạo phá thai trên tòan thế giới thì chúng ta chiếm 3%.

Giá mà GDP Việt Nam chiếm 3% GDP thế giới hay nếu GDP trên đầu người của Việt Nam cũng có vị trí tương tự số ca nạo phá thai trên mỗi phụ nữ? Đáng ngạc nhiên là ở Việt Nam hầu như không có các tranh luận về nạo phá thai trên nhiều khía cạnh đạo đức, tôn giáo, an toàn, sức khỏe sinh sản, quyền của người phụ nữ… trong khi đó ở một số nước như Mỹ chẳng hạn, các tranh luận về nạo phá thai là một vấn đề cực kỳ quan trọng đối với các cử tri.

country

year

%

Russia

2005

52.5

Greenland

2004

50.2

Bosnia and Herzegovina

1988

48.9

Estonia

2004

47.4

Romania

2004

46.9

Belarus

2004

44.6

Hungary

2004

42

Guadeloupe

2005

41.4

Ukraine

2004

40.4

Bulgaria

2004

40.3

Latvia

2004

40.3

Vietnam

2001

37.1

Cuba

2004

34.6

Kazakhstan

2004

32.2

Martinique

2005

32

Moldova

2004

31.9

Serbia and Montenegro

1998

31.4

Georgia

2005

30

Cocos Islands

1978

28.6

Belize

1996

28

Slovakia

2004

27.2

PR China

2001

26.9



21 comments:

  1. Ha, em cũng định mở cửa hàng kinh doanh bcs và toy sau này nhưng mà để sau nghiên cứu tình hình đã.

    ReplyDelete
  2. ve van de nay thi ton giao (Thien chua giao) co mot anh huong lon, VN coi nhu la khong co ton giao nao chinh thuc chong lai viec nay cho nen khong co tranh luan cong khai.

    ReplyDelete
  3. Toy ở Việt Nam là bất hợp pháp em ạ, chỉ được nhập theo đường tiểu ngạch và cầm tay thôi :P

    ReplyDelete
  4. hihih, anh Linh thú nhận anh quan tâm đến gender nhé :P

    Nếu anh đọc thêm một báo cáo về risk man ở VN (riskmenreportEnglish giới thiệu lại esnips : http://www.esnips.com/web/gender). Anh sẽ có thêm nhiều thống kê và hiện thực đáng kinh ngạc về 1 nguyên nhân nữa đấy (không hiểu sao đàn ông VN rất lười dùng condom)! (đọc xong cái này, nhiều sis bảo là càng không muốn lấy chồng)

    về condom, gần đây được xem nhiều vở kịch tuyên truyên về HIV, mấy westerners quay sang bảo em: interesting, nhưng hầu như rất poor về promotion for condom use, safe sex... Cái này là kiểu tuyên truyền What has happened, not much about what should we do!

    ReplyDelete
  5. Vo chong cuoi' nhau , mong muon' co' con, niem hy vong roi` lai that vong cua nhung cap vo chong ko co kha nang sinh san
    Doi tre yeu nhau, ko hieu biet ?hay ko muon hay? vo tinh`hay mac ke?...ko ngua` thai de roi` di pha' thai
    Dung' la` cuoc doi`....nguoi` co' thi ko muon giu, nguoi ko co'thi` di tim` kiem'

    ReplyDelete
  6. Bao cao su có ba'n o sieu thi anh à! Du? các loa.i luon. Mà dó la cái thoi cách day 4 - 5 na(m roi.

    Em cung thay o VN bàn nhieu ve abortion day chu, nhat la doi voi suc khoe phu nu. Nói chung, thanh nien trai gái bay gio phai có condoms trong ví giong nhu* credit cards í!

    ReplyDelete
  7. Em cung confirm la sieu thi co ban nhung ho it khi de^` nha~n hang. Hoi o nha em voi me em di Sieu Thi may lan thay may cai hop hay hay, nhac len xem. /:)
    Thanh nien ma co condoms trong vi' nhu credit card thi 80% cac bac phu huynh va nguoi lon khac se nghi la "Do^` hu* ho?ng".
    Doc bao VN moi khi bao nha nghi khach san nay no co chua mai dam d-e^`u kem theo bang chung la ho. co ba'n/ tru*~ BCS (?)
    Co`n ne^'u VN ma ko cho abortion thi` co' ma` loa.n. Boi vi em nghi la chu yeu cac ban toan di abort la^.u, chu*' it khi lam o BVien. Ma da la`m la^.u thi` co' cam abortion thi` cung the thoi.

    ReplyDelete
  8. Nói thêm một chút về tỷ lệ nạo phá thai. Con số thể hiện tỉ lệ nạo phá thai ở TQ là không chính xác. Người TQ do sức ép truyền thống (trọng nam khinh nữ)+ sức ép chính phủ (1 thai*), nên thường ngầm tìm cách xác định giới tính của thai nhi và nạo đi (tất nhiên là nạo chui) nếu thai đó là gái. Nên theo tôi nghĩ, con số tỷ lệ nạo phá thai của TQ là 26.9% nhỏ hơn so với thực tế.
    ----
    *1 thai, tức là quy định của nhà nước chỉ cho 1 lần sinh nở. Nếu muốn có nhiều hơn 1 con, thì chỉ có cách sinh đôi hoặc sinh ba. Vì vậy, hiện nay ở Tq có bán loại thuốc kích thích sinh đôi, sinh ba.

    ReplyDelete
  9. entry nay cua anh Linh thu vi lam! ngoi thong ke mot chut dung la co nhieu dieu de nghi, cang nghi cang thay o Vn cai gi moi nguoi duoc biet hay aware of thi chi la 'the top of the iceberg' thoi!

    ReplyDelete
  10. ma tai sao anh lai refer blog cua chi Trang Ha de bat dau viet nhi ??

    ReplyDelete
  11. @FF: I believe in numbers :D.
    Blog Trang Hạ là vì anh đọc entry về bao cao su ở đó sáng nay sau đó mới liên tưởng chuyện nạo phá thai rồi mới thử google tìm số liệu. Thực ra anh cũng khá quan tâm tới vấn đề gender phết.

    @Tchye: Số liệu này hình như chỉ bao gồm legal abortion còn illegal abortion thì khó thống kê hơn, theo một thống kê thì số illegal abortions trên thế giới trung bình bằng 80% số legal abortions.

    @Sông và T: thế à, cũng đủ loại à :D. Ở VN hiện nay mới chỉ bàn tới abortion trên khía cạnh sức khỏe phụ nữ nhưng vẫn thiên về cái hướng khuyến khích abortion nhất là với phụ nữ trên 18 tuổi.
    Cái khó ở đây còn là vấn đề kiểm soát abortion. Ví dụ nhưở Mỹ thì không thể abortion lậu được, đúng hơn là cực khó. Chú nào làm thế là mất nghiệp, đi tù ngay.Ở Việt Nam thì hầu như không có biện pháp gì kiểm soát những người hành nghề nạo thai lậu. Bản thân việc đó cũng sẽ ảnh hưởng lớn tới an toàn và sức khỏe phụ nữ.
    Nói về abortion, có một bộ phim khá hay của Anh là Vera Drake về chuyện này, highly recommended.



    ReplyDelete
  12. Khoang 7-8 nam nay o VN, khong co chuyen nha nuoc han che ti le sinh de bang viec khuyen khich abortion dau. Mà em nho khong nham, cach day vai nam, VN da no*í lo?ng luat sinh toi da 2 con. Mà bay gio kinh te phat trien roi, nguoi ta chap nhan sinh them con duoc, thì bo~ bèn gì may tram nghìn tien pha.t sinh con thu 3. Em nghi la gia tang abortion o VN la do cac nguyen nhan khac, e.g. prefer con trai, khong dung contraceptive, etc.

    Em nghi la so sanh VN voi My ve van de abortion cha? giai quyet duoc cai gi, vi heathcare systems cua 2 nuoc khac nhau, muc do phat trien cung chenh lech. Van de o day la, tai sao nhieu nguoi o VN cho.n làm abortion o private sector hon là cac benh vien công, ke ca khi nhieu clinics khong có thiet bi. ba?o da?m. Các lý do có the là staff o cac public hospitals thieu te nhi. ho*n, giai quyet lau ho*n, etc. Phan còn la.i thì tùy thuoc vào các policy-maker.

    ReplyDelete
  13. Theo em nghĩ, BCS chỉ là một khía cạnh của vấn đề nạo phá thai thôi. Cái chính vẫn là công tác truyền thông và giáo dục giới tính thôi. Nếu như tìm được số liệu người nạo phá thai lớn hơn 1 lần nữa thì là bằng chứng tuyệt vời cho sự yếu kém của công tác tư vấn, giáo dục giới tính.

    Tuy nhiên, em có một cảm giác rằng ra nguyen nhân sâu xa của vấn đề nằm ở sự thờ ơ hoặc không đủ quyết tâm của những người có trách nhiệm. Xã hội hầu như được thả nổi muốn hành xử sao cho tiện thì làm.

    ReplyDelete
  14. Thực ra tớ nghĩ đây là một vấn đề lẽ ra phải là nhức nhối mà từ nhà nước, các cơ quan y tế cho tới báo chí và nhân dân đều khá thờ ơ, không cảm thấy như là một cái gì khiến phải suy nghĩ mấy. Nếu đọc trên báo chí thì việc nạo phá thai chủ yếu chỉ trên khía cạnh là trẻ vị thành niên và khả năng ảnh hưởng tới sức khỏe sinh sản phụ nữ trong khi những mặt khác của vấn đề hay các nguyên nhân của nó... đều chưa được quan tâm. Thành ra vừa nhàm vừa thiếu.
    Đằng sau đó tớ nghĩ là nó có một thứ logic: Thứ nhất là coi xã hội đang nghèo còn nhiều vấn đề bức thiết hơn, người lớn còn ăn chưa no, còn khổ đủ đường nữa là đứa trẻ chưa được sinh ra thì có quyền gì. Thứ hai là sự tuyên truyền thái quá về bùng nổ dân số khiến cho người ta về mặt tâm lý, dễ dàng chấp nhận abortion hơn, cảm thấy đó là mình có trách nhiệm hơn với xã hội chẳng hạn.

    @Vân Nguyêt: Anh quan tâm tới vấn đề giới không phải vì muốn đấu tranh đòi công bằng giới. :D. Hihi, nói chung anh vẫn thích phụ nữ làm nhiều hơn nam giới trong việc nhà ;). Anh quan tâm tới gender cũng như quan tâm tới sex thôi, nó là hai mặt: một là sinh học, tự nhiên; mặt kia là xã hội. Và con người phải đối mặt với vấn đề đó từ khi mới hình thành xã hội loài người. Thế nên thực sự anh không have a strong opinion về quyền của phụ nữ (I'm not a feminist ;)) mà quan tâm tới khía cạnh xã hội học hay kinh tế liên quan tới vấn đề giới...Cả quyền con người nữa, nói chung anh cho rằng nam và nữ cần bình đẳng và được đối xử bình đẳng, nên anh cũng phản đối cả những thứ favor cho nữ giới chẳng hạn, ví dụ ngày 8/3 là anh phản đối.

    @T: Em nói cũng đúng nhưng vậy vấn đề là ở đâu, hướng giải quyết thế nào?
    Để lúc nào rảnh thử tìm số liệu sử dụng condom của VN so với thế giới nhất là các nước đang phát triển xem sao, hình như cái World Sex Survey của Durex có cái này nhưng bọn Durex cũng là bọn thương nhân bán hàng, số liệu của nó cũng chỉ đáng tin vừa vừa.
    Anyway, anh nghĩ nguyên nhân chính là 3 nguyên nhân anh nêu trên. Ví dụ so với bọn châu Phi chẳng hạn, quan hệ sex bừa bãi gấp mấy lần châu Á mà cũng chẳng dùng condom thế sao abortion lại ít? Là vì nó đẻ ra là nó nuôi hoặc nếu ko nuôi được thì đứa trẻ lang thang hay chết đói chứ nó không dùng abortion (vì cả văn hóa và khả năng tiếp cận dịch vụ y tế kém). Bọn Mỹ Latin thì lại có vấn đề về văn hóa nữa do dân Công giáo đông... Tóm lại là nhiều nguyên nhân nhưng anh vẫn nghĩ là yếu tố văn hóa và sự cung cấp các dịch vụ y tế kể cả tương quan giữa dịch vụ phòng tránh và dịch vụ phá thai là quan trọng.

    ReplyDelete
  15. Copy bai nay cua ban Linh nhe, co bo sung them reference moi hon.

    ReplyDelete
  16. Neu anh Linh da dong ý rang có yeu to van hoá trong van de abortion, thi so sanh giua các chau luc Africa, My Latin khong phai la huong giai quyet, mà phai xem ca(.n ke~ tung quoc gia, roi các groups trong quoc gia, etc. Nhung generalization, kieu nhu chau Phi "quan he tinh duc bua bai" hon bat cu chau luc nao khac, khong chinh xac. Boi vì bat cu*' no*i dau cung co nhóm high risk. Ngoai ra, tan suat sex, vo*í nhung ai thì khác ha(?n voi unprotected sex--day moi chinh la problem cua nhieu nuoc chau Phi, va rat nhieu noi khac. Hon the nua, em khong hieu tai sao anh viê.n dan chau Phi, My Latin de support 3 nguyen nhan cua ty le abortion cao o cac nuoc XHCN cu~ và nay.

    Phan tra loi o post truoc cua em là specifically address to*í cái nguyen nhan thu nhat cua anh. Cái dó có 2 ý. Em dong ý là secular XHCN -> atheist, khong chong doi abortion ma.nh me. Nhung neu tu*` dó anh suy ra la cac nuoc này dùng abortion de^? curb fertility rate, thì em nghi~ là far-fetched, và inaccurate, dac biet la trong truong hop VN nhieu nam gan day. Em da giai thích o post truoc roi. Và em bo sung them 1 lý do nua. Khong phai tat ca cac nuoc XHCN trong list tren deu ha.n che sinh de?. Population growth cua Hungary trong nhieu nam rat thap, tren duoi 0%, khong khuyen khích de? thì thoi, chu*' viec gì pha?i câ'm de?

    Thoi em chán roi, boi vì em chang quan tam lam den nguyen nhan voi bien phap cho VN. May cái này chac chan các ba.n ben WHO & other org làm research roi bàn ba.c nát nuoc roi. Bay gio, em chi? quan tam den viec how to get laid more often and how to improve my sex life.... :">

    ReplyDelete
  17. À ý anh nói châu Phi, châu Mỹ chỉ là để minh họa cho yếu tố văn hóa ảnh hưởng tới abortion rate thôi chứ generalize thì tất nhiên. Còn tại sao lại so sánh châu Phi, châu Mỹ với các nước XHCN cũ chủ yếu để nhấn mạnh vai trò của văn hóa. Ở các nước XHCN cũ do chính sách của nhà nước đã triệt để phá bỏ các nhân tố có thể cản trở cho abortion, coi chúng là lạc hậu. Để đơn giản có thể so sánh Cuba với các nước Mỹ latin xung quanh chẳng hạn. Một lý do nữa là do việc tiếp cận dịch vụ y tế ở các nước cựu XHCN thường tốt hơn các nước đang phát triển cùng thu nhập, do đó abortion cũng nhiều hơn.
    Thêm nữa, anh không nói các nước này dùng abortion để curb fertility rate vì chẳng nước nào nói ra thế cả, nhưng có một sự ngầm tán thành abortion ở một số nước vì mục tiêu curb fertility rate bằng mọi giá. Hơn nữa khi nói các nước XHCN cũ thì ko phải là anh nói tất cả các nước XHCN mà chủ yếu nhằm các nước XHCN trong list.
    Ý cuối "how to get laid more often and how to improve my sex life." thì đúng rồi, tri thức phổ biến cần cho mọi người, hay là anh mở topic đó rồi em vào phổ biến kinh nghiệm nhé :P

    ReplyDelete
  18. Anh L nen search va tham khao cac nguon thong tin de viet them mot entry voi topic: 1. Lam sao de khong bi dinh thai khi quan he va 2. Cach thuyet phuc nam gioi dung bao cao su khi quan he tinh duc..hehe neu hung thu viet them 3. Lam the nao de van co nhieu cam giac khi quan he tinh duc ma dung bao cao su.

    ((: Em nghi day moi la cach giai quyet tan goc van de.



    ReplyDelete
  19. 1 y them nua la o VN khong phai chi nam gioi luoi dung bao cao su ma rat nhieu phu nu khong biet cach phong tranh thai...Ke ca nhung phu nu co trinh do va o thanh pho, tham chi nhieu phu nu co chong van lo mo ve viec nay...

    Viec phong tranh thai ngoai y muon khong chi la trach nhiem cua nam gioi va cai bao cao su. Em phan doi nha minh hay co xu huong do toi cho cac ong khong chiu dung bao cao su dan den hau qua... Y thuc va hieu biet ve an toan tinh duc cua nguoi phu nu dac biet quan trong.

    ReplyDelete
  20. nói chuyện nạo phá thai thì Trung Quốc từ xưa có vẻ đã thông thoáng, vì qua truyện Tây Du Ký ta thấy rõ tác giả ủng hộ chuyện Đường Tăng phá thai!!!

    ReplyDelete
  21. @Anaconda:
    Cả ba vấn đề của Anaconda đều không hợp với blog anh.
    1. Lam sao de khong bi dinh thai khi quan he
    Cái này báo chí nói nhiều rồi, mà cũng là quan tâm trên hết của chị em.

    va 2. Cach thuyet phuc nam gioi dung bao cao su khi quan he tinh duc..
    Cách thuyết phục thì phải chị em bảo nhau rồi.

    3. Lam the nao de van co nhieu cam giac khi quan he tinh duc ma dung bao cao su.
    Câu này thì khó, anh cũng không biết, chắc phải nhờ nhà tư vấn của Durex may ra :D

    @Phanxine: Hehe, đúng rồi. Mà rất bình đẳng nam nữ nhỉ. Trách nhiệm có thai không chỉ của phụ nữ mà còn của thầy chùa.
    ((: Em nghi day moi la cach giai quyet tan goc van de.

    ReplyDelete