Nhớ Essenin. Nhớ chất thơ thấm đẫm cảm xúc, miên man, say mê bằng thứ tình cảm rất đắm đuối nhưng cũng rất thực, những nỗi buồn đau như ly rượu đầy, uống mãi cũng không cạn. Nhưng dù vậy, thơ Essenin vẫn thấm đượm một tình cảm quyết liệt nhưng vẫn dịu dàng và gần như ngây thơ.
Mấy câu thơ này sao hay thế:
Con sẽ về vào độ xuân sang
Mảnh vườn ta trắng cây cành nảy lộc
Chỉ có điều mẹ nhé mỗi hoàng hôn
Đừng đánh thức con như tám năm về trước
Đừng đánh thức những ước mơ đã mất
Đừng gợi lên những mộng đẹp ko thành...
Thư gửi mẹ -Sergey Exenhin
Dịch giả: Anh Ngọc (đã sửa)Mẹ có còn đó chăng thưa mẹ
Con vẫn còn đây xin chào mẹ của con
Ánh sáng diệu kì vào lúc hoàng hôn
Xin cứ toả trên mái nhà của mẹ
Người ta viết cho con rằng mẹ
Phiền muộn lo âu quá đỗi về con
Rằng mẹ hay dạo bước ra đường
Khoác tấm áo choàng xưa cũ nát
Trong bóng tối của chiều hôm xanh ngắt
Mẹ mãi hình dung chỉ một cảnh hãi hùng
Có kẻ nào đã đâm trúng tim con
Trong quán rượu ồn ào loạn đả
Mẹ thân yêu xin mẹ cứ yên lòng
Đó chỉ là cơn nặng nề mộng mị
Con có đâu be bét rượu chè
Đến nỗi chết mà ko nhìn thấy mẹ
Con vẫn như xưa đằm thắm dịu dàng
Vẫn như xưa chỉ một niềm mong ước
Sớm thoát khỏi nỗi buồn đau trĩu nặng
Để trở về với mái nhà xưa
Con sẽ về vào độ xuân sang
Mảnh vườn ta trắng cây cành nảy lộc
Chỉ có điều mẹ nhé mỗi hoàng hôn
Đừng đánh thức con như tám năm về trước
Đừng đánh thức những ước mơ đã mất
Đừng gợi lên những mộng đẹp ko thành
Đời con đã thấm nỗi nhọc nhằn
Đã sớm chịu bao điều mất mát
Cũng đừng dậy con nguyện cầu vô ích
Với cái cũ xưa ko nhắc lại làm chi
Chỉ mẹ là niềm tin , là ánh sáng diệu kì
Chỉ mình mẹ giúp đời con vững bước
Mẹ thân yêu hãy yên lòng mẹ nhé
Đừng muộn phiền quá đỗi về con
Mẹ đừng luôn dạo bước ra đường
Khoác tấm áo choàng xưa cũ nát
-----
Bản dịch của bác VMC, từng đoạt giải nhất ở trường ĐH Sư phạm ngoại ngữ trong cuộc thi dịch thơ Nga:
Thư gửi mẹ
Mẹ bình an chăng, con chào mẹ?
Mẹ của con, con vẫn sống đây!
Hãy cứ để yên ngôi nhà của mẹ
Ngập ánh sáng chiều kỷ ảo, mông lung…
Người ta viết mẹ ghìm đau buồn tủi,
Buồn thương cho số phận của con,
Rằng mẹ hay ra đường trông ngóng
Vai khoác áo sờn đứng ngóng chờ con
Những buổi chiều xanh đậm ánh hoàng hôn
Cơn ác mộng thường ập lên đầu mẹ:
Con đã chết bởi bàn tay một kẻ
Dao găm tim sau canh rượu vừa tàn.
Không sao đâu, mẹ ơi, xin đừng sợ!
Đó chỉ là cơn ác mộng mà thôi
Không có lẽ con lại đâm nát rượu
Kết liễu đời mình không gặp mẹ thân yêu.
Con vẫn như xưa, hiền và trong trẻo
Năm tháng dài nào nguyện ước gì hơn
Những muốn vượt qua rào bão tố
Mau trở về bên mẹ mái nhà xưa.
Con sẽ về khi mùa xuân hoa nở
Trắng xóa vườn tỏa ngát mùi hương.
Nhưng mẹ ơi sáng mai ngày mẹ chớ
Đánh thức con như tám năm trước đây.
Chớ đánh thức những gì con mơ mộng,
Chớ ưu phiền những chuyện chẳng thành công.
Thật quá sớm giá những gì tổn thất
Đụng độ với đời con đã nhoài hơi.
Đừng dạy con cầu kinh, đừng dạy!
Những chuyện cổ xưa không quay lại nữa rồi
Chỉ có mẹ giúp con, nguồn an ủi
Mẹ - ánh sáng chiều kỳ ảo mông lung.
Thôi, vợi đi nỗi ưu phiền mẹ nhé
Đừng buồn thương cho số phận của con
Đừng ra đường ngóng con nhiều như thế
Trong chiếc áo choàng đã cũ mẹ ơi.
(1924)
---
Sagane của anh, ơi Sagane...
Saganê
Saganê của anh, ơi Saganê!
Có lẽ bởi anh đến từ phương bắc
Anh muốn kể về cánh đồng lúa mạch
Về sóng lúa rập rờn dưới ánh trăng quê
Saganê của anh, ơi Saganê!
Có lẽ bởi anh đến từ phương bắc
Mà vầng trăng xứ ấy sáng vô ngần
Mà Sirat nơi đây dù đẹp tuyệt trần
Cũng khôn sánh Riazan bát ngát
Có lẽ bởi anh đến từ phương bắc…
Anh muốn kể về cánh đồng lúa mạch
Mái tóc anh kết từ sợi mạch đen
Anh sẽ không đau, dù chút xíu, đâu em
Em hãy thử vặn trong tay và xiết chặt
Anh muốn kể về cánh đồng lúa mạch,
Về sóng lúa rập rờn dưới ánh trăng quê
Em cứ nhìn mái tóc quăn xum suê
Trên đầu anh mà cợt cười mặc sức
Những hãy chớ gợi trong anh ký ức
Về sóng lúa rập rờn dưới ánh trăng quê.
Saganê của anh, ơi Saganê!
Người bạn gái hiền lành nơi phương bắc
Giống hệt em, cả tính tình, dáng vóc
Có thể giờ đây đang ngóng đợi anh về
Saganê của anh, ơi Saganê!
Dịch giả là Anh Ngọc anh ạ
ReplyDeleteHay quá. Huhuhu.
ReplyDeleteCó vẻ sếnism vẫn ngự trị trong tâm hồn của anh Linh ^_^
ReplyDeleteMọi khẩu hiệu đều là trống rỗng mà em :P
ReplyDeleteMừng vì trên đời còn có nhiều người Sến
ReplyDeleteCảm ơn Apomethe.
ReplyDeleteKhông phải ngẫu nhiên mà Esenin được ví như cây đại phong cầm của nước Nga, nơi rung ngân những giai điệu đặc trưng nhất của tâm hồn Nga. Dân tộc Nga khiêm nhường, nhưng lại kiêu hãnh với sự khiêm nhường của mình, luôn luôn bùng nổ những tình cảm đầy bồng bột nhưng lại biết kìm nén một cách phi thường trước những đau thương và tủi nhục; xả thân vì đồng loại, đồng cảm với nỗi đau của con người trên thế gian nhưng lại sẵn sàng cổ xuý cho tư tưởng Đại Nga; tin tưởng nhiệt thành vào Đấng Tối cao nhưng lại luôn day dứt, hoài nghi với đức tin của mình; luôn ám ảnh bởi cái chết, sợ hãi cái chết đến độ say mê cái chết... Nếu ai đã đọc thơ Esenin có thể thấy những đặc điểm của tâm hồn Nga, biểu hiện dưới nhiều mức độ khác nhau, nhiều khía cạnh khác nhau đều ít nhiều khúc xạ qua tâm hồn Esenin và sự nghiệp thơ của ông.
ReplyDeleteThơ Esenin là cuộc dấn thân miên man vào cõi náo động, bi thảm của kiếp nhân sinh, tôn giáo và những ám ảnh của cái chết. Những chấn thương tinh thần lớn lao ông gặp phải trên đường đời và những cơn rát bỏng tận cùng của ý thức khiến thơ ông nhuốm một sắc màu bi lụy, nhưng bởi mang trong mình đặc tính muôn thuở của tâm hồn Nga nên ông biểu đạt nỗi bi luỵ của mình cuồng nhiệt và thống thiết hơn bao giờ hết:
Giã biệt nhau, bạn nhé!
Tôi giữ bạn trong lòng.
Buổi chia li tiền định,
Chắc hứa lúc tương phùng.
Giã biệt, không phải nói,
Không bắt tay, không buồn.
Đời này, chết chẳng mới,
Nhưng sống - mới gì hơn!
(Hồng Thanh Quang dịch)
Trên đây là vài lời giãi bày với người cũng yêu thơ Esenin như tôi! ^_^
Mình thích Anh Ngọc - ông đã cho 5 câu đầu của 5 đoạn thơ giống hệt khổ đầu tiên, y như trong nguyên tác. Nhưng đọc lên cứ thấy sao sao - chắc tại mình cũng đã từng dịch bài này :)
ReplyDeleteSáng nay đọc blog bác Xuân Bình cũng thấy thơ Exenhin. Xúc động thế!
ReplyDelete@phuongkiet: Bạn viết thật hay, tớ không biết nhiều về Exenin đến thế. Về tính cách dân tộc Nga, tớ có đọc 1 loạt bài đăng trên evan ngày xưa khá hay, hình như đăng lại từ tạp chí Văn học nước ngoài. Cái bài Giã biệt của Exenin cũng hay, đọc lên thấy cả sự bình thản với cả chết và sống, phong cách rất Kurt Cobain :D.
ReplyDelete@Nina: Đọc blog bạn có mấy bạn thơ bạn dịch thật hay. Bạn có thể post bài Thử gửi mẹ mà bạn dịch ở đây được không?
Bài Thơ tuyệt mệnh, tớ cũng thích bản này của Anh Ngọc dịch hơn bản Phuongkiet post ở trên:
ReplyDeleteThơ tuyệt mệnh
Thôi chào nhé, bạn ơi, chào nhé!
Bạn thân yêu, tôi mang bạn giữa lòng
Cuộc chia ly tự bao giờ định sẵn
Hẹn một ngày tái ngộ chờ mong.
Thôi chào nhé, không một lời bịn rịn
Bạn thân yêu, xin bạn đừng buồn
Trên đời này, chết là điều chẳng mới
Nhưng sống thật tình cũng chẳng mới gì hơn.