Saturday, February 28, 2009
Entry for February 28, 2009
Xem cụ thể ở đây.
Sunday, February 22, 2009
Ma chiến hữu
Trên blog đang ồn ào bàn tán về cuốn Ma chiến hữu của Mạc Ngôn do dịch giả Trần Trung Hỷ dịch, công ty Phương Nam và Nhà xuất bản Văn học xuất bản. Có thể đọc ở trên blog Người buôn gió và blog Hoang Linh. Cũng xem thêm nhận xét của Trương Thái Du trên BBCVietnamese:
Tôi đã đọc cuốn này sau khi được biết (qua blog Trương Thái Du) rằng cuốn này đề cập tới số phận những người lính Trung Quốc trong chiến tranh Việt-Trung 1979. Tôi nghĩ một cuốn sách đề cập tới một cuộc chiến tranh với góc nhìn từ phía bên kia sẽ gợi mở nhiều điều thú vị. Tôi tìm đọc cuốn này cũng như trước kia từng tìm đọc các cuốn The Quiet American của Graham Greene, The Things They Carried của Tim O'Brien hay Tree of Smoke của Denis Johnson, hoặc xem các phim Trung Đội, Trời và Đất, Rambo, Apocalyse Now, Full Metal Jacket...
Tôi chưa đọc bản tiếng Hoa của cuốn sách (và cũng không biết tiếng Hoa để đọc) nên không thể nói về nguyên bản mà chỉ có thể nói về bản dịch của Trần Trung Hỷ. Cũng không rõ bản dịch tiếng Việt có cắt xén gì so với bản tiếng Hoa không. Nhìn chung, tôi nghĩ Ma Chiến Hữu là một cuốn sách hay. Cuốn sách đề cập tới thân phận của những người lính Trung Quốc tham chiến tại Việt Nam. Họ đều là những thanh niên nông thôn nghèo thất học. Họ tham chiến mà không biết rõ lý do tại sao lại tham chiến, chỉ đơn giản là bị bắt lính và đi lính thì đỡ miệng cơm ở nhà, nếu chết trận thì gia đình ở nhà cũng được một khoản tử tuất còm. Đến khi kết thúc chiến tranh thì kẻ còn, người mất, những kẻ sống sót cũng có số phận mạt rệp, nghèo khổ, cùng quẫn, chịu ảnh hưởng bởi di chứng chiến tranh. Không những thế, họ còn bị chính quyền và nhân dân lãng quên. Trong truyện có đoạn các hồn ma tử sĩ Trung Quốc khóc than đau đớn khi biết tin Việt Nam và Trung Quốc bình thường hóa quan hệ và họ cảm thấy rằng cái chết của họ là vô nghĩa.
Tôi nghĩ chủ đề cơ bản của cuốn sách này mà tác giả của nó là một nhà văn quân đội rất nổi tiếng của Trung Quốc là phản chiến. Đứng trên phương diện người Trung Quốc, tác giả cho rằng cuộc chiến Việt-Trung vô nghĩa và người mất mát và hy sinh, rốt cục, lại cũng chỉ là những người lính thường nghèo khổ. Trong bản dịch tiếng Việt, tôi cũng không thấy có những chi tiết nhạo báng, chửi bới, nhục mạ người Việt hay quân đội Việt Nam. Đúng là có những chi tiết những người lính Tàu chúc tụng nhau lập nhiều chiến công, giết nhiều quân địch (như trong trích dẫn trên blog Người buôn gió)...nhưng đó là những việc xảy ra ở bất cứ quân đội nào, trong bất cứ cuộc chiến nào. Tiểu thuyết này còn có sự mỉa mai châm biếm khi nhân vật được coi là anh hùng, tài giỏi nhất truyện, thượng sĩ Tiền Anh Hào- người được bạn đồng ngũ kỳ vọng sẽ lên làm Tư lệnh trong tương lai- lại chết lãng nhách, khi chưa giết được một người Việt nào chỉ bởi cái mông nhô quá cao của viên Tiểu đội trưởng khiến cả tiểu đội lính Tàu hứng trọn trận pháo Việt. Và cũng không có dòng nào mô tả ai trong các cựu chiến binh ấy đã giết được người Việt như thế nào.
Tôi có thể hiểu sự phẫn nộ của nhiều người đọc với những người chịu trách nhiệm trong việc dịch và in cuốn Ma Chiến Hữu ra tiếng Việt. Tuy nhiên, tôi không cho rằng cuốn sách này là một cuốn ca ngợi chủ nghĩa anh hùng như lời PR ngu xuẩn của nhà xuất bản Văn học ở bìa 4. Không phải là ca ngợi mà đó là sự nhạo báng, lên án của một nhà văn quân đội Trung Quốc đối với một cuộc chiến tranh vô nghĩa, vô lý và không cần thiết. Với những người lính Tàu sống hay chết tại cuộc chiến thì Mạc Ngôn có một sự cảm thông sâu sắc, nhưng cái khiến tác phẩm sống động cũng không phải là ở "chủ nghĩa anh hùng" mà là ở tình đồng đội. Đó chính là lý do khiến cuốn sách này có tên là "Chiến hữu trùng phùng" trong bản tiếng Hoa. Nhưng chính điều đó lại càng khiến lời PR trên bìa 4 của tác phẩm ("Một cách ca tụng riêng về chủ nghĩa anh hùng") thêm phần ngu xuẩn và phản cảm. Bởi lẽ khi tán tụng chủ nghĩa anh hùng của các quân nhân Trung Quốc trong cuộc chiến chống Việt Nam thì NXB Văn học đã xúc phạm tới những người Việt đã hy sinh trong cuộc chiến đó dưới bàn tay của các "anh hùng" Trung Quốc. Hơn thế, như tôi đã nói, nó còn sai lệch so với chủ đề tác phẩm.
Dù sao, tôi nghĩ nên đón đọc cuốn sách này một cách bình tĩnh. Chúng ta có thể xem phim, đọc sách của người Mỹ về chiến tranh Việt Nam đứng trên phương diện của người Mỹ thì việc đọc sách của người Tàu viết về chiến tranh Việt Trung trên quan điểm của người Tàu cũng là chuyện bình thường, để có thể hiểu thêm những góc độ khác của chiến tranh (miễn là những tác phẩm đó không xuyên tạc, bôi nhọ một cách có dụng ý).
Như vậy, tự thân nó thì việc dịch, xuất bản và đọc cuốn sách này ở Việt Nam thực ra không có vấn đề gì cả. Nó cũng tương tự với việc ở Mỹ người ta xuất bản Nỗi buồn chiến tranh của Bảo Ninh. Nhưng nó chỉ là bình thường với một điều kiện: đó là sách vở, báo chí Việt Nam được tự do bàn luận tới chiến tranh biên giới, được tri ân những liệt sĩ hy sinh, được bình luận, phê phán những góc độ khác nhau của chiến tranh... Nếu điều kiện đó không được đáp ứng thì việc xuất bản cuốn sách này lại là một việc rất bất thường và phản cảm.
Nó cho chúng ta thấy sự méo mó, dị hợm, nhược tiểu, hèn nhát của chúng ta. Trong khi người Trung Quốc có thể viết sách về chiến tranh Việt-Trung, xuất bản chúng thì người Việt Nam không thể: từ tiểu thuyết của Trần Thu Trang bị yêu cầu cắt xén vài câu liên quan tới chiến tranh Việt Trung cho tới tập truyện ngắn của Vũ Ngọc Tiến bị thu hồi và nhà xuất bản Đà Nẵng bị đóng cửa bởi lý do trên. Trong khi người Việt không thể đọc được những tác phẩm của các nhà văn Việt Nam viết về chiến tranh Việt-Trung thì lại có thể dễ dàng mua được sách của người Trung Quốc viết về chiến tranh này. Trong khi báo chí Việt Nam không được đề cập tới chiến tranh Việt Trung thì lại vẫn có thể đọc thông tin từ các t
rang mạng bán chính thức của Trung Quốc về vấn đề này*.
Đó quả là nghịch lý. Và đáng buồn là cái nghịch lý ấy lại phổ biến đến mức thành chân lý, cứ như tằm ăn rỗi, nuốt trọn dần tâm thức người Việt, khi mà phim ảnh, sách báo Trung Quốc tràn ngập thị trường văn hóa Việt Nam. Rồi cứ đà này, người Việt sẽ chỉ biết Càn Long là vị minh quân thánh chúa chứ không biết y là kẻ xâm lược Việt Nam năm 1789. Sẽ chỉ biết Đặng Tiểu Bình là vị lãnh tụ xuất chúng siêu quần chứ không biết y là kẻ xua quân đánh Việt Nam năm 1979. Sẽ chỉ biết Hứa Thế Hữu là lão tướng tài năng được Mao Chủ tịch yêu dấu chứ không biết y là kẻ đánh chiếm Hoàng Sa năm 1974, Lạng Sơn và Cao Bằng 1979 (cho dù vị "tướng tài" mà báo Hà Nội Mới ca ngợi đó đã bị quân địa phương Việt Nam gây thiệt hại nặng nề đến mức bị Đặng tước quyền Tổng tư lệnh cuộc chiến xâm lược Việt Nam năm 1979). Sẽ chỉ biết tới những anh hùng quân đội Trung Quốc như "liệt sĩ" Tiền Anh Hào trong cuộc chiến Việt-Trung chứ không thể thuộc tên một anh hùng quân đội, một liệt sĩ Việt Nam nào trong cuộc chiến này.
Và rồi cuối cùng, chúng ta sẽ nhìn lịch sử Việt Nam bằng mắt của người Trung Quốc.
*Gọi là "bán chính thức" theo nghĩa các trang này được chính phủ Trung Quốc cho phép thành lập hay trực thuộc một cơ quan của chính phủ, chịu sự kiểm duyệt về nội dung của chính quyền tuy nội dung là do các thành viên đưa lên. Có thể lấy ví dụ về sự kiện trang sina.com đưa "kế hoạch" tiến chiếm Việt Nam (mà Bộ Ngoại giao Việt Nam đã lên tiếng phản đối) hay gần đây hơn, việc một số trang web Trung Quốc đưa tin, bình luận về cuộc chiến "tự vệ" của Trung Quốc trước Việt Nam (gọi là "tự vệ" theo cách gọi chính thức của Trung Quốc với chiến tranh biên giới Việt-Trung)
counter widget
Thursday, February 19, 2009
Entry for February 19, 2009
Monday, February 16, 2009
Entry for February 16, 2009
Những bài ca biên giới không thể nào quên
Chiều Mưa Biên Giới
Nguyễn Văn Đông
Chiều mưa biên giới anh đi về đâu ?
Sao còn đứng ngóng nơi giang đầu
Kìa rừng chiều âm u rét mướt
Chờ người về vui trong giá buốt
người về bơ vơ
Tình anh theo đám mây trôi chiều hoang
Trăng còn khuyết mấy hoa không tàn
Cờ về chiều tung bay phất phới
Gợi lòng này thương thương nhớ nhớ
Bầu trời xanh lơ
Đêm đêm chiếc bóng bên trời
Vầng trăng xẻ đôi
Vẫn in hình bóng một người
Xa xôi cánh chim tung trời
Một vùng mây nước
Cho lòng ai thương nhớ ai
Về đâu anh hỡi mưa rơi chiều nay
Lưng trời nhớ sắc mây pha hồng
Đường rừng chiều cô đơn chiếc bóng
người tìm về trong hơi áo ấm
Gợi niềm xa xăm
Người đi khu chiến thương người hậu phương
Thương màu áo gởi ra sa trường
Lòng trần còn tơ vương khanh tướng
Thì đường trần mưa bay gió cuốn
Còn nhiều anh ơi
Lòng trần còn tơ vương khanh tướng
Thì đường trần mưa bay gió cuốn
Còn nhiều anh ơi
2. Trên Viet-studies.info có một bài báo tiếng Anh đăng trên NY Times về sự lãng quên chiến tranh biên giới tại Trung Quốc. Cũng như ở Việt Nam, ký ức về chiến tranh Việt-Trung bị chính quyền Trung Quốc tìm cách xóa nhòa, cắt bỏ khỏi lịch sử, cho dù các ký ức này chưa bị xóa quyết liệt như ở Việt Nam. Cụ thể, các tiểu thuyết, hồi ức của cựu chiến binh Trung Quốc về cuộc chiến này vẫn được xuất bản tuy không được khuyến khích (một số đã được dịch ra tiếng Việt), còn ở Việt Nam thì các ca khúc chống Trung bị loại khỏi các tuyển tập âm nhạc hay bị yêu cầu sửa lại lời và đến lời dạy của cố Tổng bí thư Lê Duẩn cũng bị kiểm duyệt, tẩy xóa cho phù hợp với "nhiệm vụ cách mạng" giai đoạn mới.
Điểm khác biệt có lẽ là ở tâm lý các cựu chiến binh. Các cựu chiến binh Trung Quốc, như mô tả của NY Times, dường như vỡ mộng và bối rối khi có người hỏi tại sao họ tham chiến. Họ không tìm ra được lý do hợp lý nào cho việc Trung Quốc đưa hàng chục vạn quân sang Việt Nam. Có một số lý do được đưa ra như để Đặng hiện đại hóa quân đội, để Đặng củng cố lực lượng, thanh toán nốt tả phái trong đảng, để "vây Ngụy cứu Triệu", ủng hộ đồng minh khát máu Pol Pot, để trừng phạt người Việt tệ bạc với đồng minh cũ...nhưng dường như tất cả các lý do đó đều giả trá, hay ít nhất chỉ là các tính toán chính trị lạnh lùng, không thực sự có giá trị gì trong mắt người cựu chiến binh bình thường.
Như lời của một người được xưng tụng là anh hùng của cuộc chiến này của Trung Quốc nói: "Tuyên truyền nằm trong tay chính quyền. Một người dân thường vô dụng thì biết được gì chứ? Nếu họ muốn làm gì, họ có thể tìm ra cả ngàn lý do, nhưng tất cả chỉ là các biện bạch. Chúng không phải những nguyên nhân thực thụ"
So với các cựu chiến binh Trung Quốc, bỏ xác hàng ngàn người trên đất Việt mà không biết vì sao họ lại chết, thì các cựu chiến binh Việt Nam vẫn có phần may mắn hơn. Ít nhất họ cũng biết rằng họ cầm súng là để bảo vệ Tổ quốc trước cuộc tấn công, lấn chiếm, tàn phá và hủy diệt của kẻ địch mạnh hơn hàng chục lần.
blog counter
Entry for February 16, 2009
Đúng là truyền thông VN tránh né hai chữ Trung Quốc, bởi họ bị nằm trong vòng cương tỏa của chính quyền. Nhưng bài này của phóng viên BBC Vietnamese chủ quan và thiếu chính xác về mặt sự kiện đến mức người ta hồ nghi là có sự cố tình bỏ qua sự kiện của phóng viên BBC Vietnamese trong trường hợp này, nhằm gọt chân cho vừa giầy. Lấy ví dụ, Nguyễn Hùng nhắc tới "Những bài viết công phu và có lửa về các biến cố ở biên giới phía Bắc cách đây ba thập niên đã xuất hiện nhiều trên blog và trên truyền thông ở ngoài Việt Nam" nhưng lại bỏ qua chi tiết rằng bài "Biên Giới Tháng Hai (2009-1979)" của blogger nổi tiếng Osin cũng được đồng thời đăng trên báo chính thống (Sài Gòn Tiếp Thị) vào ngày 9/2/2009 (trong khi bài của Nguyễn Hùng là ngày 13/2).
Truyền thông VN sợ hai chữ 'Trung Quốc'
"Ngày kỷ niệm 30 năm cuộc chiến Việt Trung, 17/2/2009 đang tới gần và đây là phép thử đối với sự can đảm của truyền thông Việt Nam.
Những bài viết công phu và có lửa về các biến cố ở biên giới phía Bắc cách đây ba thập niên đã xuất hiện nhiều trên blog và trên truyền thông ở ngoài Việt Nam.
Nhưng các tờ báo chính thống cho tới giờ vẫn im hơi lặng tiếng và không có cơ sở để nghĩ rằng họ sẽ thay đổi vào thứ Hai tuần sau.
Lấy một ví dụ nhỏ.
Khi Thủ tướng Ôn Gia Bảo của Trung Quốc bị ném giày ở Đại học Cambridge thứ Hai tuần trước, hầu như không tờ báo nào của Việt Nam đưa tin.
Cho tới cuối tuần đó mới có một bài báo nói về điều được gọi là ''văn hóa quái dị'' của chuyện ném giầy và trong đó ông Ôn Gia Bảo được nhắc tới với tên ''thủ tướng của một nước''.
Trong khi đó trong cùng bài viết, tên của một đại sứ Israel bị ném giầy và dĩ nhiên tên của Tổng thống George W. Bush được tác giả bài viết đề cập tới.
Trước đó cũng đã có nhiều cơ sở để tin rằng truyền thông Việt Nam có sự sợ hãi khi nhắc tới hai chữ Trung Quốc trong những tình huống mà họ sợ rằng Bắc Kinh có thể phật lòng..."
Friday, February 13, 2009
Entry for February 13, 2009
Đến chết mất với các bạn phóng viên văn hóa của BBC Vietnamese. Vậy mà các bạn ấy vẫn phỏng vấn Dương Thu Hương này nọ về văn học Việt Nam rất hoành tráng, trong khi dịch mấy cái tên phim Oscar thì sai không chấp nhận nổi.
"Các phim 'Political biopic and play adaptations' và 'Doubt and Frost / Nixon', nằm trong danh sách các phim hay nhất được tuyển chọn của giải SAG - tương đương giải phim hay nhất."
Dịch hai tên phim thì nối hai phim thành một và dịch thể loại phim thành tên phim.
Có lẽ các phóng viên văn hóa của báo chí Việt Nam là tệ hại nhất trong số tất cả các phóng viên về mặt nghiệp vụ bởi họ có những lỗ hổng trầm trọng về mặt bằng văn hóa, cẩu thả, lười nhác, hồ đồ trong đưa tin. Những tưởng các bạn Việt Nam làm báo BBC phải hơn những đồng nghiệp trong nước, ai ngờ cũng không kém phần dốt, và trong một số trường hợp như trường hợp này thì còn dốt nát muôn phần hơn.
Cũng trên blog Hollyaput và blog Phanxine đưa tin về việc báo Tuổi Trẻ hồn nhiên cho phim Inception là phần tiếp của The Dark Knight.
Entry for February 13, 2009
Hãng hàng không Việt Nam quả là hãng hàng không ô uế, khi trong vòng 1 năm qua, liên tiếp các phi công của hãng bị bắt với tội mang lậu: từ mang tiền lậu ở Úc, mang hàng ăn cắp ở Nhật. Và giờ là vận chuyển lậu vàng từ Hongkong về Việt Nam.
Thursday, February 12, 2009
Chiến tranh và sự lãng quên
(Hình: Lạng SÆ¡n sau chiến tranh 1979. Nguá»n).
Tôi nghÄ© tá»i những cuá»c chiến tranh. Và những ngÆ°á»i lÃnh từng tham gia những cuá»c chiến ấy.
Có những cuá»c chiến mà quá»c gia tham dá»± luôn muá»n lãng quên. ThÆ°á»ng thì Äó là những ná»i há» thẹn, những cuá»c chiến thất bại. Các cá»±u chiến binh Mỹ từng tham chiến á» Viá»t Nam khi vá» nÆ°á»c trá» vá» Äã gặp phải sá»± Äón tiếp lạnh lùng từ Äa sá» Äá»ng bà o há». Tháºm chà má»t sá» ngÆ°á»i còn bá» khiêu khÃch bá»i má»t sá» ngÆ°á»i phản chiến cuá»ng nhiá»t bằng những câu há»i nhÆ° "mà y Äã giết bao nhiêu Äứa trẻ rá»i?". Trong khi các cá»±u chiến binh Thế chiến thứ Hai từ châu Ãu trá» vá» Mỹ Äược Äón chà o nhÆ° những ngÆ°á»i anh hùng thì các cá»±u binh Mỹ tại chiến trÆ°á»ng Viá»t Nam gặp phải sá»± nghi ngá», giá» u cợt, nhÆ°ng phá» biến nhất là sá»± thá» Æ¡ của Äá»ng bà o mÃnh khi trá» vá» sau chiến tranh.
Chiến tranh Viá»t Nam là má»t cuá»c chiến nÆ°á»c Mỹ muá»n lãng quên bá»i những sai lầm và ngá» nháºn của nó. Cho dù, trong diá» n vÄn má»i Äây (Äược dá»ch má»t cách có chá»n lá»c trên báo chà trong nÆ°á»c), ông Obama, Tá»ng thá»ng má»i của nÆ°á»c Mỹ Äã nhắc tá»i Khe Sanh, tá»i chiến thắng chá»ng chủ nghÄ©a cá»ng sản nhÆ° Äá» nhắc tá»i những hy sinh của ngÆ°á»i Mỹ trong quá khứ mà há» không muá»n lãng quên.
Còn trong lá»ch sá» Viá»t Nam, chúng ta thÆ°á»ng muá»n quên những cuá»c chiến nà o? Mang trong mình cái mặc cảm của má»t dân tá»c thÆ°á»ng xuyên bá» hÄm dá»a, xâm lược và thôn tÃnh, nhiá»u ngÆ°á»i Viá»t Nam thÆ°á»ng cảm thấy hÆ¡i xấu há» khi nhắc tá»i quá trình bà nh trÆ°á»ng Äất Äai vá» phÆ°Æ¡ng Nam của tá» tiên, chinh phục ChÄm-pa, lấn chiếm Chân Lạp, can thiá»p quân sá»± tại vÆ°Æ¡ng quá»c Chân Lạp trong quá khứ. DÆ°á»i thá»i cá»ng sản, những trang sá» nà y cà ng bá» cá» tình lãng quên, bá»i nó mâu thuẫn vá»i hình ảnh huyá»n thoại Äược tÃch cá»±c xây dá»±ng vá» má»t dân tá»c yêu hòa bình, chá»ng chiến tranh và thÆ°á»ng chá» cầm vÅ© khà khi bá» xâm lược. Trong khi ngÆ°á»i Mỹ vẫn nhắc tá»i Alamo* nhÆ° má»t niá»m tá»± hà o to lá»n, nhắc tá»i những ngÆ°á»i má» Äất, chinh phục miá»n Tây, Äánh Äuá»i ngÆ°á»i bản xứ nhÆ° các tá» tiên Äáng khâm phục, thì ngÆ°á»i Viá»t má»i lần nhắc tá»i tá» tiên má» Äất của mình Äá»u dÆ°á»ng nhÆ° có vẻ thẹn thùng. ChÃnh sá» hiá»n Äại nhắc tá»i những ngÆ°á»i má» nÆ°á»c nhÆ° là những ngÆ°á»i má» nÆ°á»c chá» bằng lưỡi cà y chứ không phải bằng lưỡi gÆ°Æ¡m. Cho dù có má»t vá» tÆ°á»ng Äã viết hai câu thÆ¡ ca ngợi những ngÆ°á»i mang gÆ°Æ¡m Äi má» nÆ°á»c "Từ thuá» mang gÆ°Æ¡m Äi má» nÆ°á»c. Trá»i Nam thÆ°Æ¡ng nhá» Äất ThÄng Long".
Trong thế ká»· 20, Viá»t Nam Äã trải qua Ãt nhất 4 cuá»c chiến tranh có yếu tá» nÆ°á»c ngoà i: Chiến tranh Äông DÆ°Æ¡ng (1946-1954), Chiến tranh Viá»t Nam (1960-1975), Chiến tranh Cambodia (1977-1989) và chiến tranh Viá»t-Trung (1979-1989). Trong khi hai cuá»c chiến tranh ban Äầu thÆ°á»ng Äược nhắc tá»i nhÆ° những trang sá» hà o hùng chá»ng ngoại xâm (mặc dù tÃnh chất chiến tranh Viá»t Nam 1960-1975 có sá»± phức tạp hÆ¡n nhiá»u, và theo tôi vá» bản chất thiên vá» ná»i chiến hÆ¡n là chiến tranh chá»ng ngoại xâm), thì ngÆ°á»i ta Äang cá» tình quên lãng hai cuá»c chiến tranh sau Äó vá»i Cambodia và Trung Quá»c, và nhất là cuá»c chiến vá»i Trung Quá»c.
Sá»± cá» gắng quên lãng cuá»c chiến Cambodia xuất phát từ nhiá»u yếu tá». Thứ nhất, nó gắn vá»i mặc cảm của má»t nÆ°á»c mang quân sang lãnh thá» nÆ°á»c khác. NgÆ°á»i Viá»t chÆ°a bao giá» tá»± hà o vá» những chiến thắng chiến tranh nhÆ° váºy, ká» cả khi những vá» Äược coi là minh quân nhÆ° Lý Thánh Tông cÆ°á»p phá kinh Äô ChÄm hay Lê Thánh Tông thiêu trụi thà nh Äá» Bà n. Thứ hai, cuá»c chiến Äó gắn vá»i rất nhiá»u sai lầm chÃnh trá» của chÃnh quyá»n Viá»t Nam giai Äoạn Äó, vá»i những tá»n thất nặng ná» vá» nhân mạng, chÃnh trá», ngoại giao và kinh tế cho Viá»t Nam. Vì chÃnh thá» hiá»n nay chá» là sá»± tiếp ná»i của chÃnh thá» thá»i chiến tranh Cambodia nên ngÆ°á»i ta tránh nhắc tá»i nó cÅ©ng là tránh nhắc tá»i những sai lầm trong quá khứ, nhất là vá»i chân lý "Äảng và lãnh tụ không bao giá» sai". Thêm nữa, vá»i viá»c Viá»t Nam phải "buông" Cambodia và chÃnh thá» nÆ°á»c nà y trá» thà nh má»t chÃnh thá» dân chủ, Äa Äảng (dẫu còn rất nhiá»u khiếm khuyết) cùng vá»i viá»c ảnh hÆ°á»ng của Viá»t Nam tại nÆ°á»c nà y ngà y cà ng suy yếu cà ng khiến cho chÃnh quyá»n không muá»n nhắc tá»i cuá»c chiến nà y.
NhÆ°ng dẫu chiến tranh Cambodia (Äược gá»i tên chÃnh thức là chiến tranh biên giá»i Tây- Nam và chiến tranh giải phóng nhân dân Campuchia khá»i ách diá»t chủng Pol Pot) có không Ãt những sai lầm, song hà nh vá»i thói kiêu ngạo và những tham vá»ng Äiên rá» của má»t sá» ai Äó thì ngÆ°á»i Viá»t vẫn có thá» tá»± hà o vì Äã có công diá»t trừ má»t trong những ách cai trá» khủng khiếp nhất, dá» dạng nhất trong lá»ch sá», và chặn Äứng tá» diá»t chủng á» nÆ°á»c láng giá»ng nà y- ká» cả khi kết quả Äó không thá»±c sá»± là mục ÄÃch của cuá»c chiến nà y.
Dù sao, vá»i chiến tranh Cambodia, ngà y nay ngÆ°á»i ta không muá»n nhắc nhiá»u tá»i nó nhÆ°ng ngÆ°á»i ta cÅ©ng không dùng má»i biá»n pháp Äá» cấm Äá» cáºp tá»i nó, cÅ©ng không tô vẽ cho nó má»t cái tên khác, hay xóa hẳn nó trong ký ức lá»ch sá» của dân tá»c. Những viá»c nhÆ° thế Äược áp dụng cho má»t cuá»c chiến diá» n ra gần nhÆ° cùng thá»i gian vá»i má»t nÆ°á»c hà ng xóm khác: chiến tranh Viá»t Nam- Trung Quá»c.
Sắp tá»i ngà y ká»· niá»m 30 nÄm cuá»c chiến Viá»t-Trung, má»t cuá»c chiến "nÆ°á»ng mạng" vá»i tá»n hại nhân mạng hai bên lên tá»i hà ng vạn ngÆ°á»i trong vòng má»t tháng ngắn ngủi, nhÆ°ng á» Hà Ná»i hình nhÆ° không có bất cứ hoạt Äá»ng gì (nếu không tÃnh tá»i lá» há»i hoa ÄÄng của ngÆ°á»i Trung Quá»c Äược bế mạc Äúng và o ngà y mà 30 nÄm trÆ°á»c, tiếng pháo Trung Quá»c ná» vang trên bầu trá»i biên giá»i). Trên tất cả báo chà chÃnh thá»ng, má»i sá»± Äá»u im ắng-má»t sá»± im lặng Äáng ngá», khác hẳn vá»i những bà i tÆ°ng bừng ká»· niá»m chiến thắng 30/4 hà ng nÄm. Trừ má»t ngoại lá»: bà i báo "Biên giá»i tháng Hai (2009-1979) của nhà báo Huy Äức ÄÄng trên Sà i Gòn Tiếp Thá» viết vá» cuá»c chiến biên giá»i 1979 và tình hình biên giá»i hiá»n nay. Bà i báo của Huy Äức trên Sà i Gòn Tiếp Thá» Äá» cáºp tá»i hai thá»±c tế Äáng buá»n. Thứ nhất, bà i báo hé lá» vá» khả nÄng má»t sá» vùng Äất của Viá»t Nam bá
» Trung Quá»c chiếm trong thá»i gian chiến tranh giá» Äây trá» thà nh Äất hợp pháp của Trung Quá»c theo hiá»p Äá»nh biên giá»i.
Cụ thá», cao Äiá»m 1509, mà ngÆ°á»i Trung Quá»c gá»i là Äá»nh Lão SÆ¡n, nÆ¡i diá» n ra những tráºn Äánh cá»±c kỳ ác liá»t giữa Viá»t Nam và Trung Quá»c trong những nÄm 80 mà nghe nói có tá»i hà ng ngà n binh sÄ© hai bên thiá»t mạng. Theo tà i liá»u phÃa Trung Quá»c thì phÃa Viá»t Nam Äã tá»n thất rất nặng ná» trong tráºn chiến nhằm chiếm lại Äá»nh cao nà y, nếu tôi nhá» không lầm thì và o nÄm 1984. Cao Äiá»m nà y trÆ°á»c thuá»c Viá»t Nam nhÆ°ng bá» phÃa Trung Quá»c chiếm và tá»i giá» Äã chÃnh thức thuá»c vá» tay há» sau hiá»p Äá»nh biên giá»i. Theo nhà báo Huy Äức, phÃa Trung Quá»c vẫn giữ nguyên pháo Äà i trên cao Äiá»m 1509 "Äá» là m du lá»ch". Không rõ há» là m du lá»ch nhÆ° thế nà o, Äá» khách du lá»ch chiêm ngưỡng chiến công chiếm Äất và giữ Äất của quân giải phóng nhân dân Trung Quá»c chÄng? Hay Äá» khách du lá»ch có thá» từ pháo Äà i chÄ©a á»ng nhóm quan sát thá» xã Hà Giang trong sÆ°Æ¡ng sá»m?
Từ câu chuyá»n vá» cao Äiá»m 1509, có thá» hình dung vá» những cao Äiá»m khác, hay những vùng Äất khác có thá» Äã bá» phÃa Trung Quá»c lấn chiếm và giá» Äây chÃnh thức thà nh Äất Äai của há».
Thá»±c tế thứ hai Äược nhà báo Huy Äức Äá» cáºp là cách Äá»i xá» vá»i những ký ức chiến tranh của chÃnh quyá»n Viá»t Nam. Trong khi á» bên kia biên giá»i, ngÆ°á»i Trung Quá»c vẫn ká»· niá»m cuá»c chiến tranh bằng "Äà i chiến thắng" thì á» Viá»t Nam, những di tÃch còn lại của chiến tranh Äã bá» Äem bán sắt vụn, phá hủy, hay lãng quên. DÆ°á»ng nhÆ° có má»t cá» gắng lãng quên cuá»c chiến tranh khá»c liá»t ấy.
Bản online bà i báo "Biên giá»i tháng Hai" Äã nhanh chóng bá» rút lại, chá» và i giá» sau khi Äược ÄÆ°a lên mạng. Và dÆ°á»ng nhÆ° Äã có má»t cái lá»nh yêu cầu báo chà không nhắc tá»i cuá»c chiến 30 nÄm trÆ°á»c vá»i ngÆ°á»i láng giá»ng núi liá»n núi, sông liá»n sông cho dù cuá»c chiến ấy Äã khiến hà ng vạn chiến sÄ© và nhân dân Viá»t Nam bá» mạng, nhiá»u thá» xã bá» san phẳng hoà n toà n sau khi quân Trung Quá»c rút Äi. Äáng nói hÆ¡n là ná» lá»±c xóa nhòa ký ức chiến tranh nà y trong sá» sách. NgÆ°á»i ta không nhắc tá»i chiến tranh biên giá»i Viá»t-Trung trong sách lá»ch sá» cho há»c sinh nữa còn nếu chẳng may có bắt buá»c phải nhắc Äến nó, há» sẽ tìm cách lấp liếm, giảm thiá»u nó nhÆ° là xung Äá»t biên giá»i giữa những ngÆ°á»i anh em hiá»u nhầm nhau và không có gì là nghiêm trá»ng. Tháºt là má»a mai khi mà trÆ°á»c Äây, lúc cần huy Äá»ng sức quân dân và o cuá»c chiến, há» gá»i Äó là chiến tranh chá»ng xâm lược, chá»ng bá quyá»n, bảo vá» Tá» quá»c...Äá» rá»i 30 nÄm sau, khi tình hình chÃnh trá» thay Äá»i thì tÃnh chất cuá»c chiến cÅ©ng biến Äá»i và máu của bao liá»t sÄ© trá» thà nh cái giá phải trả cho má»t sá»± "hiá»u nhầm" giữa "hai ngÆ°á»i Äá»ng chÃ".
NhÆ°ng ká» cả nhÆ° thế vẫn là quá sức vá»i há». Bá»i há» coi mình là ngÆ°á»i nắm chân lý nên không thá» có cái gì nhÆ° là "hiá»u nhầm" Äược. Má»t ká»ch bản hoà n hảo hÆ¡n là xóa sạch ký ức.
Vá» viá»c nà y, George Orwell Äã viết rất hay trong tiá»u thuyết 1984 của mình. Bắt Äầu tiá»u thuyết 1984, nÆ°á»c Oceania Äang liên minh vá»i nÆ°á»c Eastasia Äá» Äánh nhau vá»i Eurasia. Äến giữa tiá»u thuyết, Oceania chuyá»n sang liên minh vá»i Eurasia Äá» Äánh Eastasia. Và láºp tức, bá» máy tuyên truyá»n của Oceania váºn Äá»ng hết công suất nhằm tái tạo lại lá»ch sá», sá»a Äá»i tên kẻ thù từ Eurasia thà nh Eastasia. Các sách vá», báo chÃ... láºp tức khẳng Äá»nh Eurasia là kẻ thù truyá»n kiếp, còn Eastasia là Äá»ng minh truyá»n Äá»i.
Và ỠViá»t Nam hiá»n nay, thế há» 9x hẳn không Ãt ngÆ°á»i lá» má» không hiá»u, tháºm chà không biết gì vá» má»t cuá»c chiến Viá»t-Trung khá»c liá»t xảy ra 30 nÄm trÆ°á»c. Chẳng có Äiá»u gì là ngạc nhiên khi mà sách vá», báo chÃ...trong và ngoà i nhà trÆ°á»ng lảng tránh nó. NÆ°á»c Trung Quá»c trá» thà nh ngÆ°á»i bạn lá»n. NgÆ°á»i ta tránh không nhắc tá»i hải chiến Hoà ng Sa 1974, chiến tranh biên giá»i 1979, hải chiến TrÆ°á»ng Sa 1988. Cứ nhÆ° thá» hà ng ngà n ngÆ°á»i ngã xuá»ng trong các tráºn chiến nà y chá» là những ngÆ°á»i bá» "tai nạn", và nhắc tá»i các liá»t sÄ© Äó sẽ ảnh hÆ°á»ng tá»i quan há» ngoại giao Viá»t-Trung.
Tháºt là kỳ quặc bá»i lẽ khi VIá»t Nam Äã bình thÆ°á»ng hóa quan há» ngoại giao vá»i Mỹ và ÄÃch thân Tá»ng thá»ng Mỹ Bill Clinton tá»i Viá»t Nam theo lá»i má»i chÃnh thức của Chủ tá»ch nÆ°á»c Viá»t Nam thì Tá»ng Bà thÆ° ÄCS lúc Äó là ông Lê Khả Phiêu cÅ©ng không ngần ngại khi dạy cho nÆ°á»c Mỹ má»t bà i há»c vá» thế nà o là chiến tranh xâm lược trong bà i phát biá»u của mình. Trên các phÆ°Æ¡ng tiá»n thông tin Äại chúng, má»i khi có Äợt ká»· niá»m gì Äó là ngÆ°á»i ta lại không ngần ngại nhắc tá»i chiến tranh chá»ng Mỹ vá»i thái Äá» nhiá»u khi kẻ cả. Vá»i ngÆ°á»i Mỹ, chúng ta "hùng há»n" là thế. Váºy tại sao vì sợ mất lòng ngÆ°á»i Trung Quá»c, chúng ta lại không có cả quyá»n nhắc tá»i các liá»t sÄ© Äã ngã xuá»ng, tá»i những mảnh Äất, những vùng biá»n Äã in máu của bao ngÆ°á»i?
Trên trang BBC Vietnamese có bà i của nhà nghiên cứu TrÆ°Æ¡ng Thái Du vá» tên gá»i cuá»c chiến Viá»t-Trung. Trong bà i viết, TrÆ°Æ¡ng Thái Du nhắc tá»i cuá»n tiá»u thuyết Ma Chiến Hữu của nhà vÄn Mạc Ngôn vá»i những thông Äiá»p "phản chiến" của ông. Tiá»u thuyết Äá» cáºp tá»i những cá»±u binh trong chiến tranh Trung-Viá»t, hầu hết há» Äá»u là những nông dân nghèo thất há»c và không há» có oán thù gì vá»i Viá»t Nam, chá» Äi lÃnh vì nghÄ©a vụ hay Äá» kiếm cÆ¡m. Cuá»n tiá»u thuyết cho ta má»t góc nhìn khác vá» những ngÆ°á»i lÃnh Trung Quá»c, và tôi nghÄ© cÅ©ng Äáng Äá»c. NhÆ°ng má»a mai thay, trong khi Viá»t Nam dá»ch và xuất bản má»t cuá»n tiá»u thuyết của Trung Quá»c vá» chiến tranh 1979, Viá»t Nam lại cấm Äá» cáºp tá»i những cuá»n sách vá» chiến tranh 1979. Lấy và dụ, gần Äây má»t táºp truyá»n ngắn của má»t tác giả bá» thu há»i vì có ba truyá»n ngắn "nhạy cảm" trong Äó có má»t truyá»n ngắn Äá» cáºp tá»i chiến tranh biên giá»i. Nghiêm trá»ng hÆ¡n, nhà xuất bản Äà Nẵng- ÄÆ¡n vá» xuất bản cuá»n sách nà y- bá» Äình chá» hoạt Äá»ng.
Theo blog cavenui, trÃch lá»i của nhà vÄn Trần Thu Trang thì khi Trần Thu Trang xuất bản cuá»n Phải lấy ngÆ°á»i nhÆ° anh "âÄến má»t và i câu trong tiá»u thuyết tình cảm giải trà Phải lấy ngÆ°á»i nhÆ° anh nói Äá»ng Äến ngÆ°á»i Trung Quá»c (Hoa kiá»u) và chiến tranh biên giá»i phÃa Bắc nÄm 1979 cÅ©ng Äược Äá» nghá» lược bá» Äiâ.
Tháºm chÃ- cÅ©ng theo cavenui- thì lá»i nói
của cá» Tá»ng bà thÆ° Lê Duẩn in trong VÄn kiá»n Äảng toà n táºp cÅ©ng bá» "kiá»m duyá»t Äục bá»" khi Äá» cáºp tá»i Trung Quá»c bằng những lá»i lẽ thiếu thân thiá»n theo ngôn ngữ thá»i Äó.
Cụ thá», trong âBà i nói của Ä/c Lê Duẩn tại Há»i nghá» lần thứ 8 Ban Chấp hà nh trung Æ°Æ¡ng Äảngâ có những Äoạn sau (trÃch lại từ blog cavenui).
"âHiá»n nay, Äất nÆ°á»c ta tuy có hòa bình, song phải luôn luôn chuẩn bá» chá»ng chiến tranh xâm lược của bá»n phản Äá»ngâ¦â (tr.308, dòng 3-4 từ trên xuá»ng).
âMặc dầu viá»c chủ nghÄ©a Äế quá»c và ⦠xúc tiến liên minh vá»i nhau Äang gây ra má»t tình hình nguy hiá»m trong ná»n chÃnh trá» thế giá»i, cuá»c Äấu tranh của nhân dân các nÆ°á»c cho hòa bình, Äá»c láºp dân tá»c, dân chủ và chủ nghÄ©a xã há»i vẫn tiến bÆ°á»c vững chắc vá»i thế mạnh, thế thắng ngà y cà ng rõ rá»tâ. (tr.309, dòng 5-10 từ trên xuá»ng). "
Váºy là Äá»c giả Viá»t Nam chá» có thá» Äá»c sách vá» chiến tranh Viá»t-Trung bằng con mắt của ngÆ°á»i Trung Quá»c. Trách gì anh TrÆ°Æ¡ng Thái Du chẳng bất bình vì cảm thấy ngÆ°á»i Viá»t không có những nháºn Äá»nh rá»ng rãi hÆ¡n vá» cuá»c chiến Viá»t-Trung. Há» là m gì có quyá»n phát biá»u vá» cuá»c chiến, viết sách vá» nó (nhÆ° Bảo Ninh viết vá» chiến tranh chá»ng Mỹ trong tiá»u thuyết Ná»i buá»n chiến tranh mà anh Du lấy ra là m và dụ). Chá» và i câu Äá»ng tá»i nó cÅ©ng Äã bá» cắt rá»i. Nói chi tá»i những thảo luáºn là nh mạnh, những nghiên cứu thÃch Äáng, những tÆ°á»ng niá»m nghiêm trang vá» cuá»c chiến nà y.
Trong khi Äó, hÆ¡n má»t ngà n ngôi má» các liá»t sÄ© Äã ngã xuá»ng Äá» bảo vá» biên giá»i á» nghÄ©a trang liá»t sÄ© huyá»n Vá» Xuyên vẫn nằm Äó, nhÆ° lá»i chú thÃch ảnh trên báo Sà i Gòn Tiếp Thá» "NghÄ©a trang liá»t sÄ© Vá» Xuyên những ngà y nà y quạnh quẽ, chá» trÆ¡ trá»i bóng ông Nguyá» n Thanh Loan ngÆ°á»i trông giữ." Äà nh rằng sá»± hy sinh của các anh không vô Ãch, nhÆ°ng vẫn thấy nghiá»t ngã là m sao những cá» gắng của ai Äó cấm không cho tên các anh Äược nhắc Äến, chá» Äá» cho há» không Äắc tá»i vá»i ai Äó. Và cÅ©ng nghiá»t ngã thay khi má»t dân tá»c khi phải cá» quên Äi má»t cuá»c chiến tranh trong Äó há» Äã chiến Äấu kiên cÆ°á»ng Äá» giữ toà n vẹn Äất Äai và Äã gây thiá»t hại nặng ná» cho kẻ Äá»ch mạnh hÆ¡n mình nhiá»u lần. Má»t cuá»c chiến không Äáng và không nên bá» lãng quên dù ai Äó Äang tìm má»i cách Äá» nó bá» lãng quên. Cá» tình lãng quên nó là có tá»i vá»i Äất nÆ°á»c, vá»i những ngÆ°á»i Äã mất và thân nhân của há».
*Cứ Äiá»m tại Texas trong cuá»c chiến bắt Äầu bá»i viá»c Texas ly khai khá»i Mexico và (sau Äó) xin sát nháºp và o Mỹ, má» ÄÆ°á»ng cho chiến tranh Mỹ- Mexico. Kết quả là Mỹ sát nháºp thêm rất nhiá»u Äất Äai trÆ°á»c Äó thuá»c Mexico.
web counter
Wednesday, February 11, 2009
Entry for February 11, 2009
+ Nếu đi biểu tình chống Trung Quốc và cãi nhau với công an phường, có thể mắc tội: trốn thuế thu được từ tiền cho thuê nhà. Tù mút mùa, đặc xá nhân ngày Tết cũng chẳng tới phiên.
+ Nếu nhận hối lộ chừng 800 nghìn USD gì đó thì có thể mắc tội: lợi dụng chức vụ để cho đối tác thuê nhà.
Tóm lại là khi cho thuê nhà cần hết sức cẩn thận, nhất là nếu bạn có ý định đi biểu tình phản đối nước ngoài.
Nhưng nếu bạn nhận hối lộ 800.000 USD từ nước ngoài thì việc cho thuê nhà lại là một việc rất nên làm. Kinh nghiệm này cần được học tập và phổ biến rộng rãi, nhân rộng thành phong trào trong hệ thống chính quyền các cấp. Nghe nói một số kẻ giết người thoát tội đã thoát tội bằng cách sau khi giết người, bọn chúng sẽ cố tình đi ăn cắp bị bắt quả tang để "được" vào tù vì tội ăn cắp vặt. Trong khi đó, ở ngoài, cảnh sát cứ việc truy tìm.
Có tin rằng mấy hôm nay, giá thuê nhà ở Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh đang hạ chóng mặt vì các quan chức mang bao nhiêu villa, biệt thự, chung cư được âm thầm tích lũy bao năm để cho thuê. Cái đó gọi là bảo hiểm phòng tránh rủi ro.
Monday, February 9, 2009
Entry for February 09, 2009
Trước khi hàng ngàn người lính Trung Quốc mang thường phục tràn ngập xứ cao nguyên này. Lấy cuốc xẻng thay súng trường, máy ủi thay xe tăng, lời ngọt ngào, phủ dụ thay lời hung hăng, đe dọa, "lợi ích kinh tế" thay cho câu "đánh dập đầu tiểu bá".
Trước khi núi và rừng bị cày nát để tìm tài nguyên cho nhu cầu công nghiệp và phát triển của người hàng xóm vĩ đại.
Trước khi những dòng suối đỏ ngầu màu bùn và chất thải từ công trình quặng bô-xít thế kỷ mà Nông Tổng Bí đã thỏa thuận cùng Hồ Tổng Bí.
Trước khi những cánh đồng cafe khát cháy vì nguồn nước khan hiếm được "ưu tiên" cho bô-xít. Trước khi những cánh rừng không còn màu xanh mà chỉ còn màu bùn đỏ.
Trước khi người dân các dân tộc Tây Nguyên học nói tiếng Tàu thay cho tiếng Việt, để có thể "giao thương" với các binh sĩ Tàu sẽ sinh sống và làm việc cho đại dự án bô-xít khổng lồ. Trước khi những người dân này bất mãn trước cảnh núi rừng tổ tiên ngàn năm của họ bị chia xẻ, đào bới, xẻ nát mà họ không hề được hỏi ý kiến, được tham khảo hay được quyền phát biểu.
Trước khi mảnh đất giữa lòng Việt Nam bị một nhát dao xé nát ngang hông, chia Nam Bắc thành hai nửa. Xưa kia, những binh đoàn Bắc Việt từ cao nguyên lao xuống đồng bằng, khí thế như chẻ tre, giải phóng (hay chiếm trọn) miền Nam trong một thời gian ngắn kỷ lục. Thử hỏi giờ đây, chuyện gì có thể xảy ra nếu sau này, các binh đoàn Hoa lục cũng tiến theo con đường như thế?.
Trước khi Tây Nguyên trở thành một đặc nhượng kinh tế của người Hoa, nơi họ tiến hành chủ nghĩa thực dân mới, bóc lột khoáng sản, vơ vét tài nguyên như họ đã và đang làm ở Congo, ở Chad và những nơi khác tại châu Phi. Để bù lại, các quan chức và chính quyền sẽ nhận được những khoản tiền dễ dàng, không phức tạp khi giải ngân, không đòi hỏi phải giám sát chặt chẽ hiệu quả sử dụng và phòng ngừa tham nhũng như với các nguồn ODA của các quốc gia phát triển.
Phải sớm đi Tây Nguyên thôi.
Saturday, February 7, 2009
Entry for February 07, 2009
Buổi tối xem TV có tin 100 người dân ở một xã ven đô, thuộc địa giới Hà Nội, chặn xe cướp gà chờ tiêu hủy vì không rõ nguồn gốc. Thật đáng sợ. Chưa tính tới khía cạnh vệ sinh phòng dịch mà thử nhìn ở góc độ luật pháp, điểm lại trong lịch sử có những lần nào dân chúng tụ tập để cướp của như vậy. Chỉ nhớ được năm 1945, trước nạn đói lịch sử và khi quân Nhật suy yếu, có chuyện người dân (với sự yểm trợ hay lãnh đạo của Việt Minh) cướp phá kho thóc Nhật để chống đói. Sự so sánh tất nhiên là khập khiễng, vì một đằng là con đường chính nghĩa, cướp của quân xâm lược cái mà nó đã tước đoạt của ta, còn một đằng thì...Ngoài ra, còn có trường hợp nào cả trăm người dân rủ nhau đi cướp của chính quyền như thế?
Các cụ nói bần cùng sinh đạo tặc. Người dân ở xã trên chẳng nhẽ đã bần cùng đến mức thành đạo tặc sao? Hẳn là không phải vậy, vì dẫu lạm phát trong nửa năm đầu và khủng hoảng kinh tế trong nửa năm cuối 2008 có làm xói mòn đi phần nào thu nhập của người dân Việt Nam thì cũng chưa tới mức khiến họ rơi vào tình trạng khốn cùng phải đi "cướp" bất chấp pháp luật như thế. Đó không phải sự bần cùng kinh tế, mà là sự bần cùng nhân cách, sự nhởn nhơ coi thường luật pháp và công lý.
Một người dân có thể thành kẻ cướp, điều đó hiểu được. Nhưng 100 người dân tụ tập cướp đường trong thời "thái bình thịnh trị" dưới sự lãnh đạo của một nhà nước luôn tự xưng "của dân, do dân, vì dân" thì thật là không hiểu được. Sự thoái hóa đạo đức trong xã hội đã tới mức khiến người ta nghiễm nhiên cho rằng ăn cướp của Nhà nước không phải là ăn cướp, ăn cắp "của chùa" không phải là ăn cắp. Biết nói làm sao khi ở trên, có những người ăn cắp tiền triệu USD mà vẫn rao giảng chống tham nhũng, thượng tôn pháp luật...Vậy thì ở dưới, những nông dân xã Hồng Vân, huyện Thường Tín, Hà Nội hồn nhiên rủ nhau đi cướp gà cũng là hợp logic.
Cũng hợp logic như việc cách đây không lâu, người dân Hà Nội hồn nhiên cướp hoa, bẻ hoa cho dù hoa đó là hoa nội của các nghệ nhân Việt Nam được trưng bày ở phố hoa Hồ Gươm hay hoa anh đào do các nghệ nhân Nhật Bản kỳ công vượt biển mang sang...Có gì đâu, vốn ODA Nhật Bản bị các quan xà xẻo thì dân chúng cũng phải tranh thủ ngắt chút ít hoa anh đào ODA Nhật Bản chứ. Có xá gì thể diện quốc gia, tự hào dân tộc, nhân cách con người - những mỹ từ đã bị lợi dụng quá nhiều, bị người ta làm cho trơ tráo và tầm thường hóa không biết từ bao lâu, khiến giờ đây chúng không có giá trị bằng con gà nghi mắc dịch.